Zucca znaczy dynia
Kulinaria
Cukinia zwana też kabaczkiem, tak samo jak arbuz, ogórek, czy melon należy do rodziny dyniowatych o czym świadczy chociażby nazwa warzywa, pochodząca od włoskiego słowa „zuc- ca” oznaczającego nic innego jak właśnie… dynię.
Ojczyzną cukinii jest Meksyk oraz tereny Ameryki Południowej. Uprawia się ją głównie w krajach śródziemnomorskich, ale ze względu na jej wysoką odporność na choroby i szkodniki oraz szerokie zastosowanie kulinarne zaczyna też coraz częściej być hodowana w naszych ogródkach. Wymaga żyznej, próchniczej i zasobnej w wodę gleby, ale za to nie wymaga oprysków.
RODZAJE CUKINII
Cukinia na naszym rynku dostępna jest w dwóch kolorach. Odmiana żółta charakteryzuje się delikatniejszym smakiem. Odmiana zielona natomiast posiada twardszą skórkę, która nie rozgotowuje się tak szybko jak w przypadku żółtej. W Polsce cukinię chętnie przygotowujemy na grillu, szczególnie w formie szaszłyków z mięsem.
Sezon na cukinię przypada w drugiej połowie lata, czyli w sierpniu. Warzywo rośnie na długość od 20 do 60 cm. Niezależnie od tego jak chcemy przygotować cukinię, wykorzystujemy tylko jej część. Pamiętajcie, aby wyciąć środek, za pomocą nożyka do wydrążania cukinii. Warto przemycić cukinię do wielu sierpniowych dań, ponieważ sezon na to warzywo nie trwa długo. Im cukinia starsza tym twardsza, bardziej gumiasta i łykowata.
Cukinia przechowywana powinna być w chłodnym i suchym miejscu. Najkorzystniejsze dla niej warunki to te w okolicach 10 stopni Celsjusza. Zapewnienie odpowiedniej temperatury i ochrona przed wilgocią sprawią, że warzywo zachowa świeżość nawet do kilku tygodni. Cukinia trzymana w lodówce może stracić smak. Natomiast przechowywana w towarzystwie innych owoców czy warzyw, szczególnie tych wydzielających etylen, znacznie skraca jej okres przydatności do spożycia.
W dzisiejszym świecie, gdy wszyscy jesteśmy zabiegani, warto wybierać uniwersalne produkty. Przykładem jest cukinia. To składnik bardzo łatwy w przygotowaniu. Można ją wykorzystać zarówno do dań wytrawnych, jak i słodkich, a także przygotować z niej przetwory na zimę. Czy zjadanie cukinii daje nam jeszcze jakieś korzyści? Jakie właściwości zdrowotne ma cukinia?
WARTOŚCI ODŻYWCZE CUKINII
Cukinia jest warzywem o dużej ilości wody i bardzo małej kaloryczności, dlatego warto ją używać podczas diety odchudzającej. 100 g świeżej cukinii dostarcza tylko 17 kcal. Nie zmienia to jednak faktu, że cukinia jest produktem pełnych składników odżywczych. Składa się głównie z węglowodanów (około 2% zawartości), błonnika pokarmowego i białka (po 1% zawartości). Ponadto znajdziemy w niej składniki mineralne (m.in. potas, magnez, żelazo), witaminy: C, A, K, z grupy B oraz karotenoidy, takie jak beta-karoten, luteinę i zeaksantynę.
WŁAŚCIWOŚCI CUKINII
Cukinia posiada wiele właściwości zdrowotnych. Należy podkreślić, że jest ona produktem łatwostrawnym, dzięki czemu mogą po nią sięgać także osoby z zaburzeniami w obrębie układu pokarmowego i innymi przewlekłymi chorobami. Ma właściwości alkalizujące organizm, korzystnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego i jest wskazana dla osób cierpiących na nadkwaśność. Jest polecana również jako składnik zmniejszający ryzyko rozwoju nowotworów w obrębie układu pokarmowego.
Cukinia ma niski indeks glikemiczny (IG=15), co oznacza, że jej spożycie nie powoduje gwałtownego i dużego wzrostu poziomu glukozy we krwi. Wybieranie produ- któw o niskim indeksie glikemicznym jest szczególnie ważne w przypadku cukrzyków oraz osób z insulinoopornością, nadwagą i otyłością. Osoby zdrowe także powinny w głównej mierze wybierać takie produkty, aby zapobiec rozwojowi wspomnianych zaburzeń w przyszłości.
Obecne w cukinii antyoksydanty (karotenoidy, witamina A, C), wpływają pozytywnie na naszą odporność i obniżają ryzyko chorób cywilizacyjnych. Warzywo to wpływa też pozytywnie na nasz wzrok.
Ze względu na zawartość kwasu foliowego cukinia jest polecana kobietom w ciąży i planującym ciąże.
CUKINIA – PRZEPISY
Cukinia jest dość neutralna w smaku, co oznacza, że łatwo można ją połączyć z wieloma składnikami, a zastosowanie różnorodnych przypraw pozwoli nadać jej unikalny charakter. Cukinia może być użyta jako składnik potrawek mięsno-warzywnych i zup. Często wykorzystujemy ją do przygotowania leczo. Placki z cukinią są mniej kaloryczną wersją klasycznych placków ziemniaczanych. Warto również wypróbować pasztet z cukinii, pulpety z cukinii, cukinię faszerowaną, ciasto z cukinii, zupę krem z cukinii oraz warzywne spaghetti.
Wiele osób zastanawia się czy cukinię można jeść na surowo. Oczywiście, że tak. Można z niej zrobić surówkę przypominającą klasyczną mizerię lub surówkę z tartej cukinii z sosem winegret.
PRZETWORY Z CUKINII
W ostatnich latach bardzo popularne stały się przetwory z cukinii. Cukinię pokrojoną w paski, plastry lub kostkę można marynować w rozmaitych zalewach, np. octowej, musztardowej, z dodatkiem curry. Z cukinii przygotujesz również marynowaną sałatkę z dodatkiem papryki, cebuli i czosnku, którą możesz przechowywać w słoikach przez całą zimę. Ciekawą propozycją jest ketchup z cukinii, który nie wymaga użycia dużej ilości pomidorów, bazuje zaś na smaku uzyskanym z koncentratu pomidorowego i przypraw.
Z cukinii można też przygotować słodkie przetwory. Przykładem jest dżem z cukinii z dodatkiem galaretki lub z jabłkiem.
PLACKI Z CUKINII
Pyszne i proste placuszki z tartej cukinii. Świetne jako dodatek do dań głównych (np. GULASZU) lub jako samodzielne danie np. z sosem PIECZARKOWYM lub TZATZIKAMI.
SKŁADNIKI
3 łyżki (30 g) mąki pszennej
1 jajko
2 łyżki mleka
300 g cukinii (1 mała)
1/4 niedużej cebuli
1 łyżka koperku lub świeżych ziół lub natki pietruszki
olej roślinny lub oliwa
Mąkę wsypać do miski, wymieszać ze szczyptą soli, świeżo zmielonym pieprzem, a następnie z roztrzepanym jajkiem (najlepiej za pomocą rózgi). Wlać mleko i wymieszać na jednolite ciasto.
Odważyć potrzebną ilość cukinii (nie więcej!). Umyć, osuszyć, odciąć końce i zetrzeć na dużych oczkach tarki. Tak samo zetrzeć cebulę. Cukinię i cebulę po starciu delikatnie odcisnąć w dłoniach z nadmiaru wody.
Cukinię i cebulę oraz posiekaną zieleninę dodać do ciasta i wymieszać łyżką.
Rozgrzać patelnię z olejem lub oliwą. Nakładać po łyżce (nie więcej!) masy i smażyć placuszki przez około 2 - 3 minuty. Gdy będą ładnie zrumienione, przewrócić na drugą stronę i smażyć jeszcze przez około 2 minuty.
ZUPA KREM Z CUKINII Z BAZYLIĄ
SKŁADNIKI
2 łyżki oliwy extra
1 łyżka masła
1 cebula
4 ząbki czosnku
500 g cukinii (2 sztuki)
sól morska i grubo zmielony pieprz
3 szklanki (750 ml) wody lub bulionu warzywnego*
1 szklanka listków bazylii (z 1 doniczki)
30 g drobno startego parmezanu
Do szerokiego garnka wlać oliwę, dodać masło oraz pokrojoną w kosteczkę cebulę. Co chwilę mieszając zeszklić cebulę, następnie dodać posiekany czosnek i jeszcze chwilę razem podsmażać.
Dodać pokrojoną w kostkę cukinię i znów podsmażać wszystko co chwilę mieszając, aż cukinia zmięknie, przez około 2 - 3 minuty. Doprawić solą morską oraz pieprzem.
Wlać wodę (najlepiej przefiltrowaną) lub bulion i zagotować. Gotować pod uchyloną pokrywą przez ok. 5 minut.
Przelać zupę do kielicha blendera, dodać liście bazylii (zostawić trochę do dekoracji) i zblendować na krem.
Podawać z tartym parmezanem, który doda zupie charakteru i głębszego smaku. Można podawać dodatkowo z grzankami i np. płatkami chili.
LECZO Z CUKINIĄ
Leczo z cukinią to pyszne jednogarnkowe danie dla całej rodziny!
SKŁADNIKI
1 cebula
2 ząbki czosnku
1 łyżka smalcu lub oleju
300 g dobrej kiełbasy (np. wiejskiej, suszonej)
3 papryki (czerwona, żółta i zielona lub wszystkie czerwone)
3 cukinie (ok. 1 kg)
ok. 700 g passaty pomidorowej z butelki
przyprawy: sól i zmielony pieprz, 2 łyżeczki papryki w proszku, 1/3 łyżeczki ostrej papryki, 1 łyżeczka suszonego oregano
W szerokim dużym garnku roztopić smalec lub podgrzać olej, dodać pokrojoną w kosteczkę cebulę i przez chwilę zeszklić. Kiełbasę obrać i pokroić na plasterki, dodać do cebuli i dalej smażyć na umiarkowanym ogniu co chwilę mieszając przez około 5 minut. Pod koniec dodać przeciśnięty przez praskę lub starty ząbek czosnku.
Dodać oczyszczoną z gniazd nasiennych, pokrojoną w kostkę paprykę i co chwilę mieszając smażyć na nieco większym ogniu przez ok. 5 minut. Dodać przyprawy, następnie pokrojoną w kostkę cukinię i mieszając podsmażać wszystko przez kolejne 5 minut.
Wlać passatę pomidorową i wymieszać. Zagotować, przykryć i gotować jeszcze przez ok. 5 minut. Podawać z pieczywem.
Zamiast passaty pomidorowej można użyć 1 kg świeżych pomidorów + 2 łyżki koncentratu pomidorowego. Pomidory sparzamy, obieramy ze skórek, wykrajamy szypułki, kroimy na ćwiartki, usuwamy nasiona i sok z komór i kroimy w kosteczkę. Leczo ze świeżymi pomidorami gotujemy bez przykrycia.
CUKINIA FASZEROWANA
Prosty i szybki przepis na zapiekaną cukinię faszerowaną mielonym mięsem
SKŁADNIKI
2 cukinie (700 g)
1/2 cebuli
1 ząbek czosnku
2 łyżki oliwy
250 g mielonego mięsa (np. wieprzowego, wołowego, indyka)
przyprawy: sól i pieprz, 1/2 łyżeczki suszonego oregano i słodkiej mielonej papryki, szczypta ostrej papryki
1 większy pomidor (np. bawole serce)
80 g tartego parmezanu
1 łyżka natki pietruszki
Cukinię umyć, osuszyć i przekroić wzdłuż na pół. Każdą połówkę ponacinać na całej długości na środku nożem w krzyżyki, następnie łyżeczką wyjąć w ten sposób nacięty miąższ. Miąższ odłożyć a wydrążone połówki cukinii ułożyć na blaszce z piekarnika wyłożonej papierem do pieczenia. Posolić i wstawić do piekarnika nagrzanego do 200 st. C na 10 minut.
W tym czasie na patelni na łyżce oliwy zeszklić posiekaną cebulę, dodać starty czosnek i wydrążony miąższ cukinii. Podsmażać ok. 3 minuty, przesunąć na bok, w puste miejsce dodać drugą łyżkę oliwy oraz mięso. Podsmażać wszystko ok. 7 minut, dodać sól, pieprz oraz przyprawy, wymieszać dopiero jak mięso będzie już całe obsmażone (zmieni kolor na szary).
Powstałym farszem wypełnić wgłębienia w popdpieczonej cukinii. Ułożyć półplasterki pomidora i posypać tartym serem. Wstawić do piekarnika na 10 minut, 200 stopni C.
DORSZ W PAPILOTACH Z WARZYWAMI I BŁĘKITNYM SEREM
Gotowane na patelni, bez używania piekarnika! Danie proste i szybkie do zrobienia - całość w pół godziny. Nowy sposób na papiloty - na patelni, bez użycia piekarnika!
SKŁADNIKI
220 g polędwiczki z dorsza
sól, pieprz
2 łyżki oliwy extra vergine
80 g sera błękitnego
1 cukinia 300 g
1 mniejszy por
1 mała marchewka
100 g pomidorków koktajlowych
zielone listki np. bazylii, natki
2 arkusze papieru do pieczenia
Dorsza opłukać, osuszyć, podzielić na 2 porcje, doprawić solą oraz pieprzem, wysmarować oliwą i odłożyć.
Cukinię pokroić w kostkę. Białą część pora umyć, przekroić na pół, następnie na półplasterki. Marchewkę obrać i pokroić w słupki - zapałki. Warzywa doprawić solą oraz pieprzem i wymieszać.
Warzywa wyłożyć na środek arkuszy papieru do pieczenia, na nich położyć dorsza z oliwą. Na rybie położyć plasterki sera błękitnego. Całość posypać pokrojonymi na połówki pomidorkami koktajlowymi.
Zawinąć szczelnie papiloty i położyć na rozgrzanej dużej patelni. Gotować bez przykrycia na średnim ogniu przez 10 minut.
Jakie są najpopularniejsze przetwory z cukinii?
Najpopularniejsze przetwory z tego warzywa to przede wszystkim marynaty i sałatki, które doskonale komponują się z wieloma potrawami. Klasyczna wersja marynowana w occie cieszy się dużą popularnością – świetnie sprawdza się jako dodatek do kanapek czy obiadu. Marynaty można wzbogacić przyprawami, takimi jak gorczyca czy liść laurowy, aby nadać im głębszy aromat.
Sałatki na zimę również zdobyły uznanie. Można je przygotować w tradycyjnym stylu z dodatkiem marchewki i papryki lub wybrać bardziej wyrazistą wersję, na przykład inspirowaną kuchnią meksykańską z chili.
Smacznego
Warto również spróbować innych propozycji, takich jak kiszonki, będące zdrową alternatywą dla ogórków, czy warzywa w zalewie słodko-kwaśnej, które pasują zarówno do mięs, jak i wegetariańskich potraw. Warto wspomnieć również o nietypowych przetworach, jak purée jako baza do zup czy dżem z dodatkiem cytryny i wanilii, które stanowią słodką niespodziankę na zimowe dni.
Powiązane wiadomości
Comment (0)