Gotowanie na ognisku
Kulinaria
Jedną z podstawowych zalet gotowania na żywym ogniu jest to, że spotykamy się z kulinarnymi podwalinami ludzkości. Żar, dym i płomienie sprawiają, że jesteśmy blisko tradycji naszych praprzodków. Ogień pobudza nasze pierwotne instynkty, a i samo oczekiwanie na posiłek pobudza apetyt.
Na ogniu gotuje się zdecydowanie w rytmie „slow”, ponieważ porządne przygotowanie ogniska do gotowania wymaga czasu, a włożone do kociołka danie również nie gotuje się zbyt szybko. W zamian potrawy z kociołka żeliwnego są pełne aromatu drzewa, dymu, przypraw i wszystkich składników, jakie do niego dodamy. Kociołek, wisząc nad ogniskiem, jest otaczany unoszącym się gorącym powietrzem ze wszystkich stron, więc gotowanie odbywa się nie tylko poprzez żar ogrzewający go od dołu.
Kociołek nagrzewa się powoli, ale bardzo równomiernie i mocno, a przy tym długo trzyma temperaturę – co łącznie zapewnia wyjątkowe właściwości takiej obróbki termicznej. Dodatkowo kociołki z pokrywą zabezpieczają przygotowywane potrawy przed nadmierną utratą witamin i soków wydzielających się z gotowanych mięs i warzyw.
Każdy, kto choć raz w życiu gotował danie nad ogniskiem, zgodzi się ze stwierdzeniem, że tak przygotowane jedzenie smakuje inaczej niż typowo "kuchenne". Po części ze względu na okoliczności, w jakich gotujemy (najczęściej są to bowiem przyjemne spotkania towarzyskie lub rodzinne), ale także ze względu na sam smak jedzenia nadany przez żywy ogień. Skoro jesteśmy mistrzami w grillowaniu, dlaczego by więc nie poszerzyć swojego menu o dania gotowane na wolnym ogniu?
Menu na ognisko
Co można ugotować na ognisku? Potrawy z kociołka żeliwnego mogą być przygotowane zarówno w formie wytrawnej, jak i na słodko. Gotować możemy wegetariańsko i z dodatkiem mięs - wszystko zależy od naszych preferencji. W żeliwnym garnku przyrządzimy także pyszną zupę.
Popularne potrawy z ogniska, które warto wypróbować to:
• zupy, jak tradycyjna grochówka z kociołka lub węgierski bogracz,
• gulasze przygotowane na wiele sposobów, z wykorzystaniem rozmaitych mięs i ziół, na przykład gulasz węgierski z kociołka lub chłopski garnek z domową kiełbasą,
• żeberka z kociołka na słodko lub wytrawnie, golonki i inne duże porcje mięs, które w procesie duszenia się nad ogniem, powoli oddają swój aromat do kociołka (przykładowy przepis znajdziesz tutaj)
• dania wegetariańskie oparte na ciecierzycy, fasoli – przygotowane analogicznie do wariantów z mięsem. Dno kociołka można wykładać np. liśćmi kapusty - dla zwiększenia aromatu i walorów odżywczych potraw, a także by uniknąć przypalenia się dania,
• bigos i słodka kapusta - to wdzięczne warzywo zarówno w świeżej, jak i kiszonej formie jest fantastyczną podstawą do dań jednogarnkowych.
Potrawy z kociołka można wzbogacać przyprawami i ziołami takimi jak kurkuma, lubczyk, oregano, majeranek i chilli, które mają silne właściwości przeciwzapalne. Pomidorowe sosy będą bogate w przeciwnowotworowy likopen, a podanie dania na przykład z olejem konopnym wzbogaci je w zdrowe kwasy tłuszczowe omega-3.
Konserwacja i czyszczenie żeliwa
Gotowanie w kociołku wymaga odpowiedniego przygotowania. Gdy zakupisz już naczynie o odpowiadającej Ci pojemności, musisz pamiętać, aby odpowiednio je przygotować do użycia, a także czyścić i konserwować we właściwy sposób. Warto o to zadbać, by kociołek czy inne podobne żeliwne naczynia służyły jak najdłużej i zapewniały pełnię smaku oraz przyjemność biesiadowania w plenerze.
Podsumowanie
Korzystając z długich, letnich wieczorów i weekendów, warto urozmaicić domowe kulinaria o dania przygotowywane nad ogniskiem. Wypalony żar można wykorzystać do upieczenia domowej kiełbasy, ziemniaków czy chleba na patyku, ale dopiero cierpliwe gotowanie w kociołku pokazuje, jak wiele tracimy, gotując na co dzień na zwykłych kuchenkach. Ogień to podstawowy element naszej cywilizacji, w tym kulinariów - i warto, choć od czasu do czasu, z zadumą posiedzieć z bliskimi przy ognisku, pilnując kociołka, w którym ulubione danie powoli zyskuje swój cenny smak i zapach, stopniowo pobudzając apetyt.
Przepis na kociołek
Lubicie dania z kociołka z ogniska? Kociołek to taki garnek żeliwny, który wstawia się w ognisko, wprost w palenisko, lub zawiesza nad otwartym ogniem na trójnogu. Na takie dania jednogarnkowe mówi się prażonka, pieczonka, duszonka, kociołek lub jeszcze inaczej. Co kraj, to obyczaj. Co rodzina to inna nazwa. A wy, lubicie, znacie, jadacie, a może macie swój , którym chcecie się ze mną podzielić? Przedstawiamy duszone, prażonkę lub pieczonkę w kociołku 10 litrowym. Po ugotowaniu, zmniejszyła się trochę objętość i w sam raz starczyło dla kilku osób.
PRZEPIS NA KOCIOŁEK
SKŁADNIKI
• 1 młoda kapusta
• 5 marchewek
• 3 pietruszki
• 4 łodygi selera naciowego lub kawałek selera
• 250 g pieczarek
• 3 cebule
• 1 kg ziemniaków
• 400 g suchej i namoczonej przez noc fasoli
• 120 ml tłuszczu (u mnie olej, który został po zjedzeniu suszonych pomidorów)
• woda
• 3-4 łyżki wędzonej słodkiej papryki
• 10 ząbków czosnku
• 1 łyczka kminku
• 1 łyczka soli
• 5 listków laurowych
• kilkanaście ziela angielskich
• 2 łyżeczki cząbru
• 1 łyżka majeranku
• 2 łyżeczki ostrej papryki wędzonej lub ostra papryka
Przez noc moczymy fasolę w wodzie.
Wszystkie warzywa obieramy i kroimy na kawałki, takie, jaki nam odpowiadają wielkością.
Zewnętrznymi liśćmi kapusty wkładamy kociołek, reszta kapusty szatkujemy.
Wrzucamy poszatkowaną kapustę, fasolę z wodą w której się moczyła, obrane i pokrojone marchwie, pietruszki, łodygi selera, pieczarki, cebulę, ziemniaki oraz wszystkie przyprawy. Dolewamy wodę, dokładnie tyle, aby przykryła warzywa i olej. Zamykamy liście kapusty i lekko dociskamy.
Garnek przykrywamy, zamykamy i wstawiamy w ognisko. Taka duszonka gotuje się około 60-75 minut.
Nakładamy w miski i zjadamy.
Bogracz
czyli gulasz mięsny z kociołka węgierskiego z ziemniakami, papryką i pomidorami.
To gulasz z podstawowych i znanych składników, do przygotowania w kociołku nad ogniskiem lub zwykłym garnku na kuchence.
Składniki na 6 porcji
• około 600 g mięsa gulaszowego (np. wołowiny, cielęciny, baraniny, jagnięciny)
• około 100 g boczku
• 1 duża cebula
• 3 ząbki czosnku
• 3 papryki, np. w 3 kolorach
• 3 pomidory
• 5 ziemniaków
• 2 łyżki masła i1 łyżka oliwy
• 4 łyżeczki mielonej wędzonej papryki (lub słodkiej) + 1/2 ostrej papryki
• 3 łyżki sosu sojowego (opcjonalnie)
• 1 łyżka koncentratu pomidorowego
• gorąca woda lub domowy bulion/rosół
Przygotować składniki: mięso pokroić w około 2cm kostkę i ocieplić do temperatury pokojowej. Boczek pokroić w plasterki a następnie w 2 cm cienkie paseczki. Cebulę drobno posiekać, czosnek przetrzeć przez praskę lub posiekać. Paprykę pokroić w większą kostkę, pomidory sparzyć, pokroić na ćwiartki, usunąć szypułki, gniazda nasienne i sok z komór. Pozostały miąższ pokroić w kosteczkę. Ziemniaki obrać, opłukać, pokroić w kostkę, włożyć do miski i zalać zimną wodą, odstawić.
Rozpalić ognisko, postawić trójnóg i zawiesić na nim kociołek żeliwny. Do kociołka (lub w warunkach domowych garnka) włożyć boczek i obsmażyć go dokładnie aż będzie lekko chrupiący i wytopiony.
Dodać masło i oliwę, gdy tłuszcz będzie gorący dodać cebulę i smażyć ją na umiarkowanym ogniu przez około 6 minut mieszając, lekko ją rumieniąc. Pod koniec dodać czosnek i smażyć jeszcze przez 1-2 minuty.
Włożyć mięso (kociołek musi być rozgrzany) i dokładnie obsmażyć je z każdej strony. Mięso najlepiej smażyć partiami, wkładając do garnka po 3 - 4 kawałki mięsa jednocześnie, tak aby temperatura w garnku się nie zmniejszyła. Mięso musi być szybko i dokładnie obsmażone na większym ogniu, wówczas zachowa soczystość i po ugotowaniu nie będzie suche.
Dodać mieloną paprykę w proszku, sos sojowy i koncentrat pomidorowy, wymieszać. Pod chwili wlać 1 szklankę gorącej wody, doprawić solą i pieprzem, zagotować. Gdy gulasz będzie już równomiernie bulgotał, ustawić umiarkowany ogień i gotować przez około 2 godziny, do czasu aż mięso będzie miękkie (w warunkach domowych ustawić gulasz na minimalnym ogniu z uchyloną przykrywką). W międzyczasie uzupełniać gorącą wodę lub bulion, w miarę jak będzie ich ubywało, tak aby mięso było prawie całe przykryte.
Dodać ziemniaki, posolić i delikatnie wymieszać. W razie potrzeby dodać wody lub bulionu. Gotować przez około 15 minut lub do czasu aż ziemniaki będą prawie miękkie.
Dodać paprykę i gotować przez około 5 minut. Dodać pomidory, delikatnie wymieszać, gotować przez około 1-2 minuty i zdjąć z ognia.
Francuski garnek
Składniki:
50 dag białej fasoli,
25 dag słoniny lub boczku,
50 dag łopatki baraniej lub innego mięsa,
20 dag kiełbasy,
1 marchew,
3 cebule,
4 pomidory,
główka czosnku,
3 goździki,
tymianek, listek laurowy, natka pietruszki,
smalec,
tarta bułka,
sól, pieprz
Na smalcu obsmażyć słoninę i mięso, pokrojone w kostkę. Dodać cebulę i pokrojone pomidory. Dusić, dodać kawałki kiełbasy. W oddzielnym naczyniu ugotować namoczoną fasolę, dodając do niej 2 cebule naszpikowane goździkami, pokrojoną marchew, czosnek, zioła i przyprawy. Połączyć fasolę z mięsem, posypać tartą bułką, poddusić do miękkości. Doprawić solą z pieprzem.
Domowy gulasz z ziemniakami
Składniki:
kilogram ziemniaków,
40 dag mięsa bez kości (wołowina, wieprzowina)
20 dag cebuli,
40 dag włoszczyzny,
1 opakowanie śmietany,
olej,
sól,
papryka,
2 łyżki zielonej pietruszki.
Mięso pokroić jak na gulasz. Cebulę posiekać, razem z mięsem zrumienić na tłuszczu, przełożyć do rondla, podlać niewielką ilością wody i dusić pod przykryciem pół godziny.
Ziemniaki umyć, obrać, opłukać, pokroić w grubą kostkę, obrane warzywa w drobną. Razem z ziemniakami dodać do mięsa, posolić, wsypać sporo papryki i dusić powoli pod przykryciem, aż ziemniaki będą miękkie. Dodać śmietanę. Na talerzu posypać zieleniną.
Fasola na ostro
Składniki:
20 dag czerwonej fasoli,
1 cebula,
4 ząbki czosnku,
25 dag pieczarek,
1 fenkuł (koper włoski),
3 czerwone papryki,
1 ziemniak,
1 papryczka chili, świeży tymianek, sól, pieprz.
Wykonanie: fasolę namoczyć na noc, odcedzić i ugotować. Na oliwie podsmażyć grzyby, cebulę, fenkuł, papryki, ziemniaki, chili, dodać fasolę, dusić przez 10 minut, doprawić czosnkiem, pieprzem, solą i świeżym tymiankiem.
To bardzo pożywne danie. Oczywiście możecie go zrobić także z fasolą Jaś albo z fasolką szparagową.
Powiązane wiadomości
Comment (0)