Rekordy polskiej przyrody

Wednesday, 27 Apr, 2022

naj..., naj..., naj...

Najdłuższa rzeka Polski to Wisła, najwyższy szczyt — Rysy, a najgłębsze jezioro — Hańcza. Fakty te są pow- szechnie znane i nikogo nie dziwią. Inne polskie rekordy przyrodnicze są dużo mniej znane — oto najciekawsze z nich. Sami zobaczcie, która rzeka w Polsce jest najkrótsza, które drzewo najstarsze, a gdzie zanotowano rekordowe upały.

Ten polski szczyt nie jest najwyższy, ale też rekordowy. Wiesz, jak się nazywa? (zdjęcie powyżej)
Przyroda potrafi być piękna i imponująca, a kontakt z nią zwykle wpływa na nas relaksująco i pozytywnie nastawia do świata. W ekstremalnych formach może również przerażać i wyzwalać niszczycielskie siły. Na szczęście przedstawione tutaj przykłady polskich rekordów przyrodniczych napawają dumą, intrygują i skłaniają do podróży w poszukiwaniu nowych.
1. Najwyższy szczyt w Polsce
Rysy są najwyższym szczytem w Polsce. Znajdują się na granicy ze Słowacją, do której należy trzy czwarte całego masywu, a na dodatek ich najwyższy punkt, liczący 2503 m n.p.m., leży już po słowackiej stronie. Natomiast najwyższym całkowicie polskim szczytem jest Kozi Wierch (2291 m n.p.m.) leżący w bocznym grzbiecie odchodzącym od Świnicy. Biegnie przez niego słynna "Orla Perć".
2. Najwybitniejszy polski szczyt
Natomiast najwybitniejszym polskim szczytem jest Śnieżka. Wybitność szczytu to liczba określająca, w jakim stopniu szczyt wyróżnia się ze swojego otoczenia. Definiuje się ją jako różnicę wysokości danego szczytu i wysokości najniższej warstwicy okalającej go, a nieobejmującej formacji od niego wyższych. Dla sudeckiej Śnieżki wielkość ta wynosi ponad 1200 metrów.
3. Najpłytsze jezioro w Polsce
Jezioro Dołgie Wielkie, leżące na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, jest najpłytszym jeziorem w Polsce. Jego średnia głębokość wnosi jedynie 0,7 metra, a w naj- głębszym punkcie wartość ta wzrasta do... 1,7 m.
4. Najkrótsza rzeka żeglowna Polski
Nikt raczej nie miałby problemu ze wskazaniem najdłuższej rzeki w Polsce. Natomiast niewiele osób wie, która z polskich rzek znajduje się po drugiej stronie takiego rankingu. Najkrótsza rzeka żeglowna Polski (a także Europy) to Klonownica, płynąca w okolicach Augustowa. Liczy niecałe 800 m długości.
5. Największa w Polsce morena czołowa
Łuk Mużakowski to największa w Polsce, ale także i na całym świecie, morena czołowa, o podkowiastym kształcie. Ma długość ok. 40 km. Jego szerokość jest zróżnicowana i wynosi od 3 do 4 km. Nysa Łużycka swoim przełomem dzieli ten olbrzymi twór lodowcowy na dwie prawie równe części — w Polsce znajduje się jego wschodni fragment, chroniony w Parku Krajobrazowym Łuk Mużakowa.
6. Największy w Polsce głaz narzutowy
W miejscowości Tychowo niedaleko Białogardu w Zachodniopomorskiem znajduje się największy na polskich ziemiach głaz narzutowy "Trygław". Obwód głazu wynosi 50 m, długość 13,7 m, szerokość 9,3 m, łączna wysokość 7,8 m (w tym 4 m zagłębione w ziemię). Masa tej ogromnej bryły skalnej przetransportowanej przez lodowiec szacowana jest na około 2000 ton.
7. Wyjątkowa jaskinia polodowcowa
Groty Mechowskie to unikatowy pomnik przyrody nieożywionej na Niżu Polskim, a nawet Niżu Europejskim. Stanowi rzadki okaz formy, charakterystyczny dla obszarów krasowych, która tu powstała w osadach wodnolodowcowych najmłodszego zlodowacenia. System jaskiń odkryty w 1818 r. liczy 61 m długości. Część jest udostępniona do zwiedzania i oświetlona.
8. Najdłuższe w Polsce jezioro
Jezioro Jeziorak na terenie Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego to najdłuższe w naszym kraju jezioro rynnowe, liczące ponad 27 km długości. Oś jeziora biegnie z północy na południe, w środkowej części łamiąc się, w części środkowej Jeziorak rozszerza się — leży tu kilka wysp.
9. Rekord zimna w Polsce
Oficjalnie rekord zimna (czyli zmierzony na stacji meteorologicznej) w Polsce padł 11 stycznia 1940 r. w Siedlcach — termometr pokazał dokładnie -41 st. C, przy czym był to pomiar dokonany w zamkniętej klatce meteorologicznej na wysokości 2 m nad ziemią — temperatura przy gruncie była zapewne jeszcze niższa.
10. Najzimniejsze miejsce w Polsce
Mimo że najniższą temperaturę w kraju zanotowano w Siedlcach, o tytuł polskiego bieguna zimna walczy kilka miejsc. Najniższą średnią temperaturę roczną w okresie wieloletnim ma Kasprowy Wierch — wynosi ona -0,8 stopni Celsjusza w okresie 30 lat.
11. Rekord ciepła w Polsce
Z kolei najwyższą temperaturę na naszych ziemiach zanotowano w Prószkowie na Opolszczyźnie — w lipcu 1921 roku słupki rtęci pokazały tu 40,2 stopnia Celsjusza!
12. Najwięcej deszczu w ciągu jednej doby
Hala Gąsienicowa z kolei szczyci się faktem największego opadu w ciągu jednej doby. 30 czerwca 1973 roku w ciągu 24 godzin spadło tu 300 mm deszczu.
13. Najstarszy dąb w Polsce
Wbrew powszechnemu mniemaniu słynny "Bartek" nie jest najstarszym drzewem w Polsce ani nawet nie najstarszym dębem. Najstarszy okaz tego gatunku rośnie w Pio- trowicach koło Szprotawy na Dolnym Śląsku — jest to dąb "Chrobry" liczący około 750 lat. Rozpiętość korony wynosi ok. 16 m, wysokość 28 m, a obwód pnia 9,92 m, co czyni go największym wśród dębów polskich pod względem objętości drewna. Niestety, w listopadzie 2014 r. doszło do pożaru wiekowego drzewa, spowodowanego prawdopo- dobnie celowym podpaleniem. Drzewo częściowo przetrwało i już wiosną następnego roku wypuściło zielone pąki. Niestety w roku 2020 drzewo się nie zazieleniło i wszystko wskazuje na to, że ostatecznie obumarło.
14. Najstarsze drzewo w Polsce
Również na Dolnym Śląsku znajdziemy najstarsze drzewo w Polsce. Jest to rosnący w Henrykowie, niedaleko Lubania, Cis Henrykowski, którego wiek szacuje się na 1200-1300 lat.
15. Najwyższe drzewo w Polsce
Jeszcze niedawno za najwyższe drzewo Polski uznawano 270-letnią jodłę pospolitą ze Świętokrzyskiego Parku Narodowego mierząca 51 m. Niektóre źródła wspominały też o 60-metrowej jodle rosnącej w rezerwacie Konarzyno niedaleko Wołczyna. Najprawdopodobniej jednak najwyższe drzewo w Polsce rośnie na terenie Nadleśnictwa Ujsoły w Beskidach. To daglezja zielona, która wg pomiarów z 2020 r. mierzy 58,2 m. Zdetroni- zowała ona inną 57-metrową daglezję, która rośnie na stokach Klimczoka.
16. Największy las w Polsce
Bory Tucholskie w dorzeczu Brdy i Wdy to największy zwarty kompleks leśny w Polsce, zajmujący powierzchnię ponad 120 tys. hektarów. Znajduje się tu 17 rezerwatów przyrody, w tym 6 leśnych, 8 wodnych i torfowiskowych oraz 3 faunistyczne.
17. Największy prawdziwek w Polsce                                                                                                                         
Niedaleko Borów Tucholskich, pod Bydgoszczą, znaleziono największego polskiego prawdziwka — ważył on prawie 7,5 kg!
18. Największe skupisko nietoperzy w Polsce
Największe w Europie zimowisko nietoperzy znajduje się w bunkrach Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Jest to system naziemnych schronów i stanowisk artyleryjskich połączonych siecią podziemnych korytarzy. Naukowcy stwierdzili tutaj występowanie 12 gatunków nietoperzy. Liczba hibernujących osobników dochodzi w całym MRU do 39 000.
19. Największy park narodowy w Polsce
Biebrzański Park Narodowy to największy park narodowy w Polsce. Chroni rozległe i prawie niezmienione dolinowe torfowiska z unikalną różnorodnością gatunków roślin, ptaków i innych zwierząt oraz naturalnych ekosystemów. Dolina Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i odpoczynku dla ptactwa wodno-błotnego, toteż w roku 1995 została wpisana na listę siedlisk konwencji RAMSAR-owskiej, tj. obszarów mokradłowych o międzynarodowym znaczeniu, zwłaszcza jako środowiska życia ptactwa wodno-błotnego.