Świąteczne zwyczaje kulinarne

Wielkanoc na stole

Wielkanoc to najważniejsze i najstarsze święto chrześcijaństwa. W polskiej tradycji to barwny i radosny okres, któremu towarzyszy wiele ciekawych obrzędów i zwyczajów. Warto je kultywować, bo stanowią one o wyjątkowości naszej tradycji. Wiele z nich dotyczy kulinariów. W końcu po okresie Wielkiego Postu, wszyscy czekają na świąteczne smakołyki!

Dwa ostatnie dni Wielkiego Postu są w tradycji wielkim przygotowaniem do świąt, ale i pożegnaniem tego, co kojarzy się ze starym porządkiem, postem i odchodzącą zimą. Dlatego kiedy zbliżał się czas wielkanocnej radości, żegnano potrawy, które kojarzyły się z Wielkim Postem. Odprawiano na przykład tzw. „pogrzeb żuru”. Postną zupę wylewano z saganów prosto na ziemię, w ten sposób podkreślając, bliski koniec tego okresu. W równie widowiskowy sposób, żegnano się ze śledziem, którego przybijano zwykle do drzewa. Była to kara za to, że przez sześć niedziel postu śledź wyganiał mięso z jadłospisu. Obrzęd ten nazywa się wieszaniem śledzia.
Tradycją, która do dziś żywa jest w całej Polsce, jest oczywiście święconka. W sobotni ranek wkłada się wówczas do koszyka jedzenie, które święci się, aby spożyć je potem podczas wielkanocnego śniadania. Do tradycyjnych składników koszyczka należą oczywiście jajka - symbol nowego życia, wędliny - oznaczające koniec postu, chleb -symbol ciała Chrystusa, chrzan - oznaczający przezwyciężenie goryczy śmierci, przez słodycz zmartwychwstania, oraz tradycyjne polskie ciasta - baby i mazurki, których nie może zabraknąć na wielkanocnym stole. To właśnie nimi, oprócz jajka, dzielono się zwykle podczas niedzielnego śniadania i składania życzeń. Zachęcamy Was do przygotowania tych prostych i szybkich ciast. Bez nich Wielkanoc nie ma tego tradycyjnego smaku.  
 Żurek na zakwasie
 Wiele osób nie wyobraża sobie świąt wielkanocnych bez żurku. Ta tradycyjna zupa smakuje najlepiej, gdy przyrządza się ją na zakwasie. Poniżej znajdziecie recepturę.
Żurek na zakwasie to wielkanocny hit i obowiązkowe danie śniadaniowe. Dla jednych to barszcz biały, dla innych żurek na zakwasie. Wielkanocny przysmak funkcjonuje pod obiema nazwami, choć nie brakuje opinii, że żur i barszcz to dwie różne zupy. Jedna przygotowywana na bazie zakwasu razowego (żurek), druga zaś na zakwasie z mąki pszennej (barszcz biały). Inni różnicują obie zupy pod względem wywaru, na bazie, którego powstają (czy jest to wywar mięsny, czy warzywny). Niezależnie jednak od toczących się sporów barszcz lub żurek na zakwasie muszą pojawić się na stole podczas wielkanocnego śniadania. To wyjątkowy posiłek podczas którego jemy zupę, dlatego też pokuśmy się o przygotowanie jej od A do Z, z zakwasem włącznie.
Żurek na zakwasie - przepis wielkanocny
Składniki na zakwas:
    5 łyżek maki żytniej razowej
    0,5 l wody
    4 ząbki czosnku
    Liść laurowy
    Majeranek
W słoiku lub glinianym garnku wymieszaj mąkę z przegotowaną letnią wodą. Dodaj pokrojone ząbki czosnku, liście laurowe i majeranek. Przykryj lnianą ściereczką i odstaw ciepłe miejsce na 2 – 4 dni. Pamiętaj, by raz dziennie zamieszać całość.
Składniki na żur:
    2 l wywaru z wędzonki
    Liść laurowy
    Ziele angielskie
    Majeranek
    5 łyżek śmietany
    Sól
    Pieprz
Wywar z wędzonki zagotuj z przyprawami. Gotuj ok. 30 minut. Następnie dodaj zakwas do smaku. Żurek gotuj przez 5 minut., zabielić śmietaną, doprawić solą i pieprzem. Podawać z ugotowanymi na twardo jajkami.
Pasztet wieprzowy
Pasztet wieprzowy: przepis tradycyjny Jedną z przystawek, bez której nie wyobrażamy sobie wielkanocnego stołu jest pasztet wieprzowy. Przepis na niego najlepiej gdy pochodzi z rodzinnego zeszytu z recepturami...
Pasztet wieprzowy: przepis tradycyjny
Jedną z przystawek, bez której nie wyobrażamy sobie wielkanocnego stołu jest pasztet wieprzowy. Przepis na niego najlepiej gdy pochodzi z rodzinnego zeszytu z recepturami. Nie każda ma jednak szczęście posiadać taką skarbnicę kulinarnej wiedzy w kuchennej szufladzie, dlatego z chęcią dzielimy się z wami naszymi przepisami na pasztet wieprzowy. Wybierzcie ten, który odpowiada wam najbardziej.
Pasztet wieprzowy - przepis na przystawkę
Składniki:
    6 jajek;
    750 g mielonej wieprzowiny;
    Pęczek pietruszki;
    Pół łyżeczki gałki muszkatołowej;
    Pół łyżeczki pieprzu cayenne;
    Sól;
    Pieprz;
Na ciasto:
    250 g mąki;
    150 g masła;
    Łyżeczka soli;
Masło kroimy i wyrabiamy z mąką i solą. Po chwili dolewamy 100 ml zimnej wody. Kiedy ciasto zacznie odchodzić od ręki, owijamy je folią i chowamy do lodówki na pół godziny.
Mieszamy mięso z posiekaną pietruszką i przyprawami.5 jajek gotujemy na twardo.
Wyjęte z lodówki ciasto rozwałkowujemy na prostokąt grubości około 4 mm. Połowę farszu układamy na środku, wzdłuż ciasta. Na nim układamy w rzędzie ugotowane jajka i przykrywamy je drugą połową farszu.
Wałek farszu oraz brzegi ciasta smarujemy rozmąconym surowym jajkiem. Zawijamy boki z obu stron ku górze i zlepiamy je nad farszem. Miejsce zlepienia kształtujemy w dowolną dekoracyjną formę. Owijamy nasmarowaną masłem folią do pieczenia i wstawiamy na godzinę do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni.
Pasztet wieprzowy – przepis na przysmak w cieście
Oto nasza druga receptura na pasztet wieprzowy. Przepis ten jest podobny do powyższego, jednak różni się od niego kilkoma składnikami.
Składniki na ciasto:
    25 dag mąki;
    15 dag masła;
    Sól;
    2 żółtka;
    Żółtko i 2 łyżki śmietany do posmarowania;
Na pasztet:
    1 kg wieprzowiny;
    35 dag słoniny;
    Cebula;
    Kieliszek brandy;
    Przyprawa do pasztetu;
    Sól;
    Pieprz;
    2 żółtka;
Mięso oraz słoninę kroimy i mielimy. Mieszamy z solą, pieprzem, przyprawą do pasztetu, brandy i drobno posiekaną cebulą. Dodajemy żółtka i dokładnie wyrabiamy.
Z podanych składników szybko wyrabiamy ciasto i rozwałkowujemy je.
Formę wykładamy folią aluminiową. Na spodzie i bokach kładziemy ciasto, wykładamy farsz i przykrywamy warstwą ciasta. Wierzch smarujemy żółtkiem zmieszanym ze śmietaną. Pieczemy przez około 15 minut w 240 stopniach. Przykrywamy folią, zmniejszamy temperaturę do 200 stopni i pieczemy jeszcze przez około 50 minut
Pasztet możesz także upiec w mniejszych foremkach, by ładniej prezentował się na wielkanocnym stole.
Jajka faszerowane   
Jajka faszerowane na Wielkanoc - bez nich śniadanie wielkanocne jest nieważne. Mogą być solistami, jeśli chodzi o bycie samodzielnym daniem, ale sprawdzą się również w roli zimnej przystawki do świątecznego obiadu. Te 4 przepisy na jajka faszerowane zaskoczą podniebienia rodziny, a są niezwykle proste. Mamy tu nadzienia z szynki, łososia, tuńczyka, a także oryginalny przepis na jajka faszerowane śledziem, z nadzieniem mocno ziołowym. Farsze urozmaicamy ogórkami kiszonymi i kaparami, dla ostrości.
Jajka faszerowane to tradycyjna wielkanocna przystawka. Idealnie sprawdzi się jako preludium do świątecznego, niedzielnego śniadania. Warto przygotować je wcześniej, by składniki farszu dobrze się ze sobą połączyły, a smaki "przegryzły".
Do faszerowania jaj najlepiej nadają się tuńczyk, łosoś, ale również szynka i pieczarki. Idealnie sprawdzi się też ser żółty oraz po prostu zielenina: pietruszka, szczypiorek, koperek. Im więcej zielone, tym lepiej! Wówczas uzyskamy bardzo lekkie nadzienie.
Jajka faszerowane nadają się w sam raz na wielkanocny stół. Świetne jako przystawki do wielkanocnego obiadu, ale również jako gwiazdy świątecznego śniadania. Wypróbujcie wszystkie!
Jajka faszerowane z łososiem
Pysznie kremowe - ostrości dodają im kapary. Do tego takie jajka faszerowane są wyjątkowo proste i szybkie w przygotowaniu. Koniecznie dodaj koperek i cytrynę!
Składniki:
    10 jajek
    Koper
    Łosoś
    Cytryna
    Majonez
Opcjonalnie: kapary
Jajka gotujemy przez ok. 10 min. Zalewamy zimną wodą i studzimy. Łososia i koper szatkujemy, wrzucamy do jednej miseczki, skrapiamy cytryną, mieszamy z majonezem i dekorujemy wydrążone białka jajek. Opcjonalnie jajka faszerowane łososiem posypujemy kaparami.
Jajka faszerowane ze śledziem
Oryginalne jajka faszerowane ze śledziem, ziołowe
Jadłeś takie? Nie? Istnieje duża szansa, że Twoi goście i rodzina też nigdy takich nie próbowali. To ziołowe nadzienie do jajek faszerowanych śledziem ma w sobie mnóstwo aromatycznej zieleniny: tymianek, koperek, pietruszkę, szczypiorek, estragon. W dodatku takie jajka są lekkie, bo nie musisz dodawać do nich majonezu, wystarczy jogurt.
Składniki
    6 jajka
    2 filety śledziowe typu matjas
    2 łyżki posiekanych ziół: tymianku, koperku, pietruszki, szczypiorku, estragonu
    2 łyżki jogurtu lub majonezu light
    Sól, pieprz
Żółtka jaj zmiksować z ziołami i jogurtem (majonezem), doprawić do smaku. Faszerować białka jaj szprycą nadając farszowi ozdobny kształt. Na wierzchu ułożyć cząstki śledzi (wymoczonego), zwijając go w różyczkę.
Proste i wiosenne jajka faszerowane szynką
Z kiszonym ogórkiem, majonezem i świeżą natką pietruszki jajka faszerowane z szynką smakują wybornie i szybko sycą podniebienia świątecznych gości.
Idealny przepis na jajka faszerowane szynką jako tradycyjna przystawka na śniadanie wielkanocne.
Jajka faszerowane z szynką
Składniki
    10 jajek
    Słoiczek majonezu
    Sól, pieprz
    Czerwona papryka
    Ogórki kiszone
    20 dkg chudej szynki
    Natka pietruszki
Jajka gotujemy na twardo, zalewamy zimną wodą i pozostawiamy do ostygnięcia. Kroimy w drobną kostkę szynkę i ogórki kiszone. Mieszamy je z kilkoma łyżkami majonezu, doprawiamy solą i pieprzem. dla zwolenników ostrzejszych smaków, można do majonezu dodać pół łyżeczki musztardy. Jajka faszerowane z szynką dekorujemy posiekaną natką pietruszki bądź szczypiorkiem.

Pyszne i sycące jajka faszerowane tuńczykiem
Nie wymagają wiele przygotowań, a zawsze smakują dobrze. W tym przepisie na jajka faszerowane tuńczykiem znajdziesz i kukurydzę, i ogórka kiszonego.

Jajka faszerowane z tuńczykiem -

składniki

    Tuńczyk w oleju
    Majonez
    Kukurydza
    Ogórek kiszony
    Ugotowany ryż
    Pieprz, sól
    Jajka ugotowane i ostudzone

Żółtka utrzeć z majonezem, rozgniecionym tuńczykiem i pokrojonym ogórkiem kiszonym. Dodać kukurydzę i ryż, doprawić pieprzem oraz solą, wypełnić białka jajek.

Pasztet wieprzowy – przepis na przystawkę w galarecie

To nasza ostatnia receptura na pasztet wieprzowy. Przepis ten jest czasochłonny, ponieważ doprawione mięso musi przeleżeć 2 dni. Dlatego, o przygotowaniu tej przystawki, warto pomyśleć trochę wcześniej.

Składniki:

50 dag łopatki lub szynki;
    2 cebule;
    2 łyżki masła;
    2 łyżki żelatyny;
    Goździki;
    Imbir;
    Liść laurowy;
    Gałka muszkatołowa;
    Cynamon;
    Chili;
    1 l białego wina;
    3 jajka;
    Tłuszcz i bułka tarta do formy;

Mięso myjemy i osuszamy. Wkładamy do kamiennego garnka lub dużego słoja. Dodajemy obrane, pokrojone w talarki i przesmażone na maśle cebule.

3-4 goździki oraz kawałek korzenia imbiru rozdrabniamy i dokładnie ucieramy. Mieszamy ze sporą szczyptą startej gałki muszkatołowej, cynamonu oraz chili. Dodajemy pół łyżeczki soli i liść laurowy. Wrzucamy do mięsa, zalewamy winem, mieszamy i odstawiamy na 2 dni.

Po tym czasie wyjmujemy mięso z marynaty i trzykrotnie przepuszczamy przez maszynkę. Masę doprawiamy do smaku solą i chili. Oddzielamy żółtka od białek. Żółtka dodajemy do masy mięsnej. Białka ubijamy na sztywną pianę z dodatkiem szczypty soli. Delikatnie łączymy z pozostałymi składnikami.

Podłużną formę smarujemy tłuszczem i posypujemy bułką tartą. Przekładamy masę, wyrównujemy wierzch, przykrywamy folią aluminiową. Wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni i pieczemy przez około godzinę. Wino, w którym marynowało się mięso, przecedzamy do garnka i gotujemy tak długo, aż połowa płynu odparuje. Studzimy, łączymy z żelatyną. Pasztet wyjmujemy. Formę myjemy. Ponownie wkładamy do niej zimny pasztet, zalewamy galaretą i odstawiamy do stężenia.

 Agata Chruścińska

Powiązane wiadomości

Comment (0)

Comment as: