Zemsta sąsiada

Tuesday, 10 Sep, 2024

Ziołowe opowieści

Ma dwie cechy charakterystyczne, dzięki którym łatwo go rozpoznać: przebarwiające się jesienią w niesamowitą feerię kolorów liście i ciemnobordowe, zebrane w charakterystyczne kolby owoce.
Należy do rodziny nanerczowatych, która obejmuje ponad 50 gatunków, a o jednym z nich będzie moja dzisiejsza opowieść.
Sumak octowiec, zwany też sumakiem odurzającym pochodzi ze wschodnich terenów Ameryki Północnej. Można go spotkać w parkach, przy poboczach dróg, na nieużytkach lub w ogrodach.
Chociaż pewnie ci, którzy go w swoim ogrodzie posadzili, dawno już tego żałują. Sumak jest bowiem niezwykle inwazyjny, w szybkim tempie może zarosnąć duże obszary, a pozbyć się go jest niełatwo. Nie bez powodu nazywany jest więc zemstą sąsiada.
Ale nie tylko złą sławą cieszy się to ozdobne drzewo.
Sumakiem zainteresowali się już lata temu rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej, wykorzystując jego korę i korzenie w leczeniu chorób skóry, pęcherza moczowego i w zaburzeniach trawienia, ale również do przygotowywania pysznej, orzeźwiającej lemoniady.
Świetnie sprawdzały się sumakowe owoce jako barwnik, dający piękny czerwony kolor. Z kolei gałązki i liście tego drzewa zmieszane z sosnową smołą i ochrą tworzyły kolor czarny wykorzystywany do barwienia koszy i wełny.
Na Bliskim Wschodzie dojrzałe owoce sumaka zalecało się w leczeniu podagry, biegunki, hemoroidów, do obniżenia cholesterolu i poziomu cukru we krwi.
Współcześnie sumak znalazł się na liście roślin leczniczych dzięki zawartym w nim związkom, minerałom i witaminom, głównie z grupy B. Badania wykazały, że  łodygi sumaka zawierają związki fenolowe działające przeciwutleniająco; kora tego drzewa dzięki polifenolom w niej się znajdującym działa antynowotworowo i przeciwzapalnie; a w wysuszonych owocach odnaleziono wiele minerałów, m.in. żelazo, wapń, potas, magnez i cynk. Wszystkie te składniki sprawiają, że sumak może być pomocny w leczeniu wielu dolegliwości.
Śmiało mogą go stosować osoby chorujące na cukrzycę, pomaga bowiem regulować poziom cukru we krwi. Sprawdza się też jako środek do walki z otyłością.
Ze względu na działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne warto sięgnąć po sumaka w razie problemów ze stanami zapalnymi żołądka.
Badania wykazały również przeciwnowotworowe właściwości sumaka, zwłaszcza w leczeniu raka jelita grubego, raka piersi i szyjki macicy.
Sumak ma właściwości ściągające, co oznacza, że może być stosowany zewnętrznie na skórę w przypadku ran, podrażnień, oparzeń czy ukąszeń owadów, przyspieszając gojenie.
Wykazuje też działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Może być pomocny w walce z infekcjami bakteryjnymi i grzybiczymi, np. na skórze lub w jamie ustnej.
Nie tylko zastosowanie lecznicze mają bordowe owoce sumaka. Z powodzeniem wykorzystuje się je w kuchni, zwłaszcza w krajach Bliskiego Wschodu. Służy tam jako przyprawa, używana często zamiast cytryny. Dodawany jest też do hummusu, falafeli, sosów, sałatek i dipów lub jako składnik zataru - mieszanki do doprawiania warzyw lub marynowania mięs.
Jeżeli jesteście zwolennikami kuchni arabskiej, to podpowiem, że w prosty sposób możemy sami przygotować taką przyprawę. Potrzebujemy w równych proporcjach: wysuszone i zmielone owoce sumaka, wysuszone listki oregano lub tymianku i prażone nasiona sezamu. Wszystkie składniki ucieramy w moździerzu i gotowe!
Poniżej kilka receptur z wykorzystaniem sumaka:
Napar z owoców sumaka
Owoce sumaka zalewa się gorącą wodą (nie wrzątkiem, bo będzie gorzki w smaku), parzy przez około 10–15 minut, przecedza, a następnie pije jak zwykłą herbatę. Działa przeciwzapalnie, wspomaga układ odpornościowy i trawienny.
Okłady z naparu
Na skórę podrażnioną, przy stanach zapalnych czy drobnych ranach.
Płukanka na gardło
Przygotowuje się napar, którym można płukać gardło kilka razy dziennie. Działa przeciwzapalnie i ściągająco, łagodząc ból gardła i infekcje.
Nalewka z sumaka
Owoce sumaka zalać się alkoholem i odstawić na kilka tygodni. Nalewkę można spożywać w niewielkich ilościach, np. 1–2 łyżeczki dziennie. Wspomaga trawienie, wzmacnia organizm, działa antybakteryjnie.
Proszek z sumaka
Suszone owoce mieli się na proszek, który można dodawać do potraw, aby poprawić smak i wartości odżywcze. Stosowany jako przyprawa lub dodatek do jedzenia, bogaty w antyoksydanty.
Uwaga! Zarówno liście jak i kwiaty sumaka pokryte są pyłkiem i drobnymi włoskami mogącymi podrażniać skórę i wywołać reakcję alergiczną w postaci wysypki lub swędzenia. U małych dzieci mogą wywołać nawet ataki astmy.
Ilona Girzewska
Certyfikowany Zielarz Fitoterapeuta
416-882-0987 • FB: Ziołowe opowieści