Raport Fraser Institute
Argumenty za ograniczeniem wydatków w Kanadzie
Argumenty za ograniczeniem wydatków w Kanadzie
Jak rząd federalny może zrównoważyć budżet
Od 2015 roku sytuacja fiskalna rządu federalnego ulega pogorszeniu. Od roku 2014/2015 roczne nominalne wydatki na program wzrosły o szacunkową kwotę 193,6 miliarda dolarów; po uwzględnieniu inflacji i wzrostu populacji stanowi to dodatkowe 2330 dolarów na osobę. Przed pandemią Covid wydatki rosły szybciej niż populacja, inflacja i inne istotne wskaźniki ekonomiczne. Te wzrosty wydatków spowodowały szereg dużych deficytów budżetowych, które przyczyniły się do wzrostu długu federalnego brutto o szacunkową kwotę 941,9 miliarda dolarów w latach 2014/15–2023/24. Ta akumulacja długu, wraz z niedawnymi podwyżkami stóp procentowych, podniosła koszt odsetek od długu federalnego do jednej z największych pozycji wydatków budżetowych.
W przyszłości rząd federalny planuje spowolnić nominalny wzrost wydatków, co pozwoli utrzymać wydatki na osobę skorygo- wane o inflację na stosunkowo stałym poziomie do roku 2026/27. Mimo to rząd federalny będzie w dalszym ciągu utrzymywał deficyt budżetowy i narastał dług. Nie ma również pewności, czy obecne szacunki rządu federalnego są naprawdę wiarygodne, ponieważ nie uwzględniają oczekiwanych wydatków na opiekę farmaceutyczną ani poziomu wydatków na obronę, które mają spełnić zobowiązania Kanady w NATO. Co więcej, osią- gnięcia rządu federalnego w zakresie przekraczania poprzednich zobowiązań w zakresie wydatków podają w wątpliwość wiary- godność obecnych celów w zakresie wydatków. Dlatego jasne jest, że rząd federalny nie wdraża poziomu ograniczeń wydatków niezbędnych do odwrócenia kursu w kierunku stabilnej sytuacji budżetowej. Podejście do finansów federalnych, które w dalszym ciągu powoduje deficyty budżetowe i akumuluje zadłużenie, jest ekonomicznie szkodliwe zarówno dla obecnych, jak i przyszłych pokoleń Kanadyjczyków. Badania pokazują, że znacz- ny wzrost wydatków finansowanych długiem szkodzi wzrostowi gospodarczemu poprzez zmniejszenie akumulacji kapitału i wydajności pracy. Co więcej, dzisiejsze narastanie długu zwiększa obciążenie podatkowe przyszłych pokoleń Kanadyjczyków, ponieważ to oni będą odpowiedzialni za spłatę tego długu. Pomimo tych skutków rząd federalny planuje w dającej się przewidzieć przyszłości kontynuować deficyt i akumulować dług. To nie musi tak być. Rząd federalny może rozpocząć od 2024 r. zdecydowaną reformę wydatków – na wzór reformy rządu Chrétiena z lat 90. – która równoważy budżet w ciągu roku lub dwóch. Rząd federalny mógłby zrównoważyć budżet w roku 2026/27, ograniczając roczny wzrost nominalnych wydatków programowych do 0,3% przez dwa lata. Spowodowałoby to zmniejszenie realnych wydatków na osobę o 5,9%. Alternatywnie budżet mógłby zostać zbilansowany w roku 2025/26, jeśli rząd federalny zmniejszy wydatki o 4,3% na rok; w następnym roku, 2026/27, wystąpi nadwyżka budżetowa. W tym scenariuszu wydatki na osobę po uwzględnieniu inflacji spadłyby o 7,5%. Kluczowe kompromisy między tymi dwoma podejściami obejmują zakres reformy wydatków i szybkość powrotu do zrównoważonych budżetów. Zrównoważenie budżetu w ciągu jednego roku, a nie dwóch lat, skutkowałoby zmniejszeniem zadłużenia o 30,0 miliardów dolarów do roku 2026/27. Chociaż omówienie sposobu wdrażania takich reform wydatków wykracza poza zakres tego badania, istnieją trzy obszary, które można rozważyć pod kątem reformy. Dotacje dla przedsiębiorstw to znaczny wydatek, jednak badania sugerują, że przynoszą niewielkie lub żadne korzyści gospodarcze i mogą w rzeczywistości zaszkodzić wzrostowi gospodarczemu, jeśli rządy będą wybierać zwycięzców i przegranych na wolnym rynku. Przegląd dotacji dla przedsiębiorstw może zapewnić możliwości znalezienia oszczędności. Dostosowanie wynagrodzeń w sektorze rządowym do wynagrodzeń w sektorze prywatnym również zapewniłoby oszczędności, ponieważ pracownicy rządowi w Kanadzie cieszą się obecnie wyższą płacą o 8,5% (średnio) w porównaniu z porównywalnymi pracownikami sektora prywatnego. Wreszcie badania pokazują, że marnotrawstwo finansów publicznych może być znaczące. W latach 1988–2013 ponad 600 niepowodzeń rządów kosztowało rząd federalny od 158,3 do 197,1 miliarda dolarów. Co więcej, ponad 25% wszystkich federalnych wydatków związanych z pandemią było marnotrawstwem. Rozwiązanie problemu nieefektywności w rządzie może również ujawnić oszczędności.
Grady Munro i Jake Fuss
Powiązane wiadomości
Comment (0)