Szanse i przeszkody Kanady
W miarę jak Chiny wykorzystują swoją dominację na rynku surowców mineralnych jako narzędzie geopolityczne – ograniczając eksport i nakładając cła – a także w miarę wzrostu popytu na te surowce w sektorze obronnym i zaawansowanych technologii, na Zachodzie pojawia się nowe poczucie pilności, by przełamać chińską dominację.
Ottawa dołączyła niedawno do innych przywódców G7, ogłaszając plan działania w sprawie surowców mineralnych, a premier Mark Carney zwrócił uwagę na ważną rolę, jaką te surowce odgrywają w rozszerzaniu planu obronnego kraju.
Jednak podczas gdy Stany Zjednoczone wdrażają plany szybkiego uruchomienia wydobycia surowców ziem rzadkich, Kanada – pomimo szacunkowo czterokrotnie większych zasobów pierwiastków ziem rzadkich – boryka się z innymi ograniczeniami.
„Kanada dysponuje technologią przetwarzania surowców mineralnych i przemysłem wytwórczym, który pozwala jej przekształcać je w produkty o wysokiej wartości, ale brakuje jej infrastruktury” – powiedział Jack Lifton, współprzewodniczący Critical Minerals Institute z siedzibą w Ontario i Nowym Jorku.
Niektórzy wskazują również na kanadyjskie procesy regulacyjne dotyczące dużych projektów, twierdząc, że potrzebne są dalsze usprawnienia.
„Jako globalne źródło zaopatrzenia, Kanada straciła na znaczeniu z powodu biurokracji, uciążliwych procedur regulacyjnych i ciągle zmieniającej się polityki rządu” – powiedziała Patricia Adams, dyrektor wykonawcza think tanku Probe International z siedzibą w Toronto. „Z biegiem lat wkład Kanady w światowe dostawy minerałów krytycznych zmalał”.
Sektor stoi również przed innymi wyzwaniami, w tym niedoborem odpowiednich krajowych mocy przetwórczych.
Dominacja Chin
Chiny zdołały zyskać dominującą pozycję w branży minerałów krytycznych, szczególnie w zakresie mocy przerobowych, podczas gdy brak znaczących działań ze strony Zachodu sprawił, że pozostają daleko w tyle za Pekinem, powiedziała Adams w wywiadzie dla „The Epoch Times”.
„Chiny wygrały, zapewniły sobie i obecnie utrzymują swoją dominującą pozycję na rynku minerałów krytycznych, dzięki kontroli rządu i ogromnym dotacjom rządowym, które w ciągu ostatnich 20–30 lat zdominowały globalny rynek” – powiedziała Adams.
W miarę jak metale ziem rzadkich, będące podzbiorem minerałów krytycznych, stają się coraz ważniejsze dla potęgi gospodarczej, militarnej i geopolitycznej, głównie państwowe przedsiębiorstwa w komunistycznych Chinach produkują około 69 procent światowej produkcji metali ziem rzadkich i rafinują około 90 procent, według danych Międzynarodowej Agencji Energii. Pierwiastki te nie są tak naprawdę „rzadkie”, jak sugeruje ich nazwa, ale otrzymują takie określenie, ponieważ są kosztowne i trudne do oddzielenia od innych pierwiastków.
Chiny wykorzystały swoją dominację jako narzędzie nacisku w negocjacjach i sporach, między innymi wstrzymując przepływ metali ziem rzadkich do Japonii w 2010 roku w związku z konfliktem terytorialnym i grożąc zakazami dla amerykańskich firm zbrojeniowych w 2020 roku, aby zniechęcić je do prowadzenia interesów z Tajwanem. Kwestia ta była kluczowym elementem trwających negocjacji handlowych między USA a Chinami, w których Stany Zjednoczone dążą do zniesienia chińskiej kontroli eksportu minerałów kluczowych dla amerykańskiego sektora obronnego i zaawansowanych technologii. Kolejnym zagrożeniem dla Zachodu jest centralnie sterowany chiński przemysł, który wykorzystuje strategicznie niskie ceny, aby wyprzeć zachodnią konkurencję. Dotknęło to w 2015 roku amerykańską firmę wydobywczą Molycorp, zajmującą się wydobyciem pierwiastków ziem rzadkich. Molycorp zbankrutował i dwa lata później został zmuszony do sprzedaży swojej kopalni Mountain Pass w Kalifornii za 20,5 miliona dolarów – marne grosze w porównaniu z jej rzeczywistą wartością.
Nowy punkt ciężkości dla Zachodu
W swoim wspólnym oświadczeniu z czerwca kraje G7 wyraziły zamiar nawiązania partnerstw i stworzenia „rynków opartych na standardach”, aby przeciwdziałać „politykom i praktykom pozarynkowym”, ale nie wspomniały wprost o Chinach.
Kiedy Ottawa nakazała trzem chińskim firmom sprzedaż udziałów w kanadyjskich spółkach wydobywających minerały krytyczne w 2022 roku, minister François-Philippe Champagne zwrócił uwagę na ryzyko, jakie niosą ze sobą chińskie inwestycje.
„Chociaż Kanada nadal chętnie przyjmuje bezpośrednie inwestycje zagraniczne, będziemy działać zdecydowanie, gdy inwestycje zagrożą naszemu bezpieczeństwu narodowemu i naszym łańcuchom dostaw minerałów krytycznych, zarówno w kraju, jak i za granicą” – powiedział wówczas Champagne. Minister Energii i Górnictwa Ontario, Stephen Lecce, również nawiązał do ryzyka, jakie niesie ze sobą dominacja Chin na rynku.
„Bezpieczeństwo zasobów to teraz bezpieczeństwo narodowe, a wyścig o kluczowe minerały trwa” – powiedział Lecce 3 lipca w Thunder Bay w Ontario.
„Zbyt duża część dzisiejszej globalnej podaży jest kontrolowana przez reżimy, które po prostu nie podzielają naszych kanadyjskich wartości. Chiny, na przykład, dominują na większości światowego rynku kluczowych minerałów, wykorzystując pracę przymusową i pracę dzieci, niebezpieczne warunki i destrukcyjne praktyki środowiskowe”.
Carney ogłosił w czerwcu, że jego rząd zamierza stopniowo zwiększać wydatki NATO do 5% PKB, twierdząc, że znaczna część tego planu zostanie zrealizowana poprzez inwestycje w minerały krytyczne.
Natural Resources Canada (NRCan) określiła minerały krytyczne jako niezbędne do zastosowań obronnych, w tym w stopach lotniczych i magnesach trwałych stosowanych w systemach wojskowych.
„Zwiększając krajową produkcję i przetwórstwo, Kanada wzmacnia swoją bazę przemysłową w sektorze obronnym i zwiększa swój wkład w NATO” – powiedział rzecznik NRCan, Christian Tessier, w e-mailu z 23 lipca.
Australia rozważa wprowadzenie minimalnej ceny dla branży, aby wesprzeć krajowy sektor minerałów krytycznych. System gwarantowałby minimalną cenę dla lokalnych producentów, chroniąc ich przed niskimi cenami globalnymi i umożliwiając im tworzenie rezerw. „Wiemy, że nasi konkurenci w tej branży w Chinach wyprzedzają nas o 20–30 lat” – powiedziała 5 sierpnia australijska minister zasobów Madeleine King. „To długi czas, w którym świat zachodni… wycofał się z… wydobycia surowców, znacznej ilości przetwórstwa chemicznego i mineralnego. Więc teraz zaczniemy to robić”.
W Stanach Zjednoczonych Biały Dom ogłosił niedawno plany zwiększenia wsparcia dla krajowych firm z branży pierwiastków ziem rzadkich, aby przełamać chiński monopol, w tym poprzez tworzenie partnerstw publiczno-prywatnych w celu zwiększenia produkcji.
Wiele amerykańskich firm ogłosiło ostatnio plany rozszerzenia swojej produkcji minerałów krytycznych.
Amerykańska firma górnicza Ramaco rozpoczęła w czerwcu w Wyoming budowę kopalni, która – jak twierdzi – jest pierwszą kopalnią pierwiastków ziem rzadkich i minerałów krytycznych w Stanach Zjednoczonych od ponad 70 lat. Złoże zawiera kilka pierwiastków ziem rzadkich o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa narodowego USA, których eksport został niedawno zakazany przez Chiny – informuje firma.
W czerwcu pojawiła się również informacja, że amerykański Bank Eksportu i Importu (U.S. Export-Import Bank) jest w trakcie rozpatrywania wniosku o udzielenie pożyczki w wysokości 120 milionów dolarów na kopalnię pierwiastków ziem rzadkich w Grenlandii, zarządzaną przez Critical Minerals Corp.
Komisja Europejska wybrała 13 nowych projektów w celu pozyskania i rozwoju większej liczby minerałów krytycznych spoza Chin, poza UE, oprócz 47 istniejących projektów w ramach Ustawy o Surowcach Krytycznych (Critical Raw Minerals Act).
Kanadyjskie rezerwy
Kanada posiada szóste co do wielkości na świecie rezerwy litu, minerału krytycznego, a także znaczne złoża grafitu, niklu, kobaltu, miedzi i różnych pierwiastków ziem rzadkich. Kanada jest również wiodącym na świecie dostawcą potasu, kluczowego składnika nawozów, stanowiąc 32% globalnej podaży. Jest jednym z pięciu największych na świecie producentów minerałów krytycznych: indu, niobu, metali z grupy platynowców, koncentratu tytanu, uranu i aluminium pierwotnego.
Szacuje się, że Kanada posiada 15 milionów ton metali ziem rzadkich. Departament Obrony USA zauważył, że myśliwiec F-35 potrzebuje ponad 900 funtów (około 0,4 tony metrycznej) pierwiastków ziem rzadkich, podczas gdy okręt podwodny o napędzie atomowym potrzebuje ponad 9000 funtów (4 tony metryczne).
Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IAE) poinformowała, że w przyszłości zapotrzebowanie na minerały krytyczne znacznie wzrośnie, w tym o 500% do 2040 r. wzrośnie popyt na lit, o 200% na grafit i nikiel oraz o 50–60% na kobalt i metale ziem rzadkich.
Oprócz wydobycia, głównym elementem dominacji Chin na rynku są możliwości refinansowania i przetwarzania w tym sektorze – obszar, nad którym Zachód chce uzyskać większą kontrolę, aby zbudować odporne łańcuchy dostaw.
Plany Kanady
Kanada wprowadziła Strategię Surowców Mineralnych w 2022 roku, przedstawiając ją jako „kompleksową inicjatywę” mającą na celu rozwój gospodarki i zmniejszenie „zależności Kanady od innych krajów w zakresie surowców i dóbr przemysłowych”.
Tessier z Natural Resources Canada powiedział, że rząd federalny zamierza przeznaczyć więcej funduszy na badania i współpracę z partnerami w celu lepszego rozwoju krajowego sektora surowców mineralnych.
„Kanada będzie również współpracować z sojusznikami i partnerami z G7 z branży, organizacji międzynarodowych, ludności rdzennej i społeczeństwa obywatelskiego, aby opracować plan działania na rzecz rynku surowców mineralnych opartych na standardach. Plan ten zostanie ukończony w tym roku” – czytamy w oświadczeniu Tessiera. Rząd Ontario, który posiada duże złoża minerałów krytycznych, wprowadził również nowe inicjatywy mające na celu rozwój sektora.
Lecce powiedział, że sektor górniczy Ontario planuje w pełni wykorzystać zasoby niklu, litu, grafitu, kobaltu i innych minerałów krytycznych poprzez zwiększenie finansowania, skrócenie o połowę terminów wydawania pozwoleń i umożliwienie szerszej eksploracji.
Wyzwanie infrastrukturalne Kanady
Kanada nie posiada infrastruktury w odległych i północnych regionach, która umożliwiałaby dostęp do zasobów mineralnych, a sektor górniczy stoi w obliczu wyzwań ekonomicznych, w tym barier inwestycyjnych w wielkoskalowe projekty wydobycia minerałów krytycznych, jak zauważono w raporcie komisji Izby Gmin z 2021 roku.
Lifton z Critical Minerals Institute powiedział, że Kanada potrzebuje krajowego programu infrastrukturalnego, aby móc zwiększyć produkcję minerałów krytycznych.
„Drogi i energia elektryczna to brakujące ogniwo” – powiedział Lifton.
Federalny minister energii Tim Hodgson powiedział, że konkretne regiony, takie jak Ontario's Ring of Fire i jego rozległe złoża chromitu, cynku, niklu, platyny, miedzi i innych minerałów krytycznych, a także bogate w minerały Terytoria Północno-Zachodnie, to dwa obszary zainteresowania. Hodgson wygłosił te komentarze, ogłaszając federalno-terytorialną inicjatywę mającą na celu mapowa- nie złóż minerałów krytycznych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.
“Jednak „to wszystko jest zasłoną dymną” – powiedział Lifton. „Bez infrastruktury nie ma to sensu”.
Jeśli powstanie więcej infrastruktury i będzie wsparcie rządowe, inwestycje napłyną – zauważył Lifton. Powiedział, że kiedy wraz ze swoim partnerem badał Kanadę w 2012 roku, odkryli, że około połowa światowych odkryć minerałów krytycznych została dokonana w Kanadzie.
„A teraz, 13 lat później, ani jedno z tych złóż nie zostało oddane do eksploatacji” – powiedział. „Ani jedno”.
Lifton powiedział również, że Kanada musi skoncentrować swój kapitał, ponieważ nie dysponuje takimi zasobami kapitałowymi jak Stany Zjednoczone, z zaledwie jedną dziesiątą populacji.
„Mogłaby przyciągnąć kapitał amerykański, kapitał europejski, gdyby zaczęła budować” – powiedział Lifton, dodając, że „górnictwo, przetwórstwo, rafinacja i produkcja muszą stać się ważną gałęzią przemysłu”.
Przepisy i produkcja
W raporcie Scotiabank z czerwca zauważono, że poza obecną produkcją, w Kanadzie w ciągu najbliższej dekady planowanych lub realizowanych jest około 67 kluczowych projektów wydobywczych surowców mineralnych, o łącznej wartości 72,4 miliarda dolarów potencjalnych inwestycji. Podkreślono jednak znaczenie usprawnienia przepisów rządowych w celu przyspieszenia realizacji projektów.
W raporcie, powołując się na Rebekah Young, wiceprezes banku, zauważono, że „jeśli rządy federalne i prowincyjne będą mądrze prowadzić politykę, a uciążliwy proces regulacyjny zostanie usprawniony, możemy spodziewać się znacznie większej liczby projektów wchodzących w fazę rozwoju, biorąc pod uwagę popyt na minerały krytyczne”.
Stany Zjednoczone dążą do deregulacji, inwestycji i usprawnienia procesu wydawania pozwoleń, aby wzmocnić krajową produkcję w ramach dążenia do zmniejszenia zależności od Chin w sektorze minerałów krytycznych.
Adams z Probe International stwierdziła, że rząd Carneya postąpiłby rozsądnie, „uproszczając procesy zatwierdzania projektów” i pozwalając rynkom działać na rzecz przyciągania inwestycji do sektora. Stwierdziła, że rząd powinien również wspierać sektor, aby przeciwdziałać centralnie kontro- lowanej dominacji Chin, ale nie wpadać w pułapkę nadmiernej regulacji i kontroli.
„[Kanada] powinna przełamać monopol Chin, ale poprzez przywrócenie zasad rynkowych i wprowadzenie ceł, aby zrekompensować chińskie subsydiowanie ich przemysłu wydobywczego, a nie poprzez bezmyślne kontrolowanie go przez rząd” – powiedziała Adams.
Kanada również stoi przed wyzwaniami związanymi z mocami przerobowymi, w obszarze, w którym dominują Chiny.
„Kanada nie dysponuje obecnie wystarczającymi krajowymi mocami przetwórczymi w zakresie niektórych minerałów – na przykład nie posiada rafinerii litu na skalę komercyjną ani zakładów separacji pierwiastków ziem rzadkich – co oznacza, że nawet jeśli surowce zostaną wydobyte, mogą być eksportowane do przetwórstwa (często do Chin), chyba że powstaną zakłady pośredniczące w ich wydobyciu” – czytamy w raporcie opublikowanym przez Public Policy Forum.
W raporcie zauważono, że Kanada powinna rozważyć budowę strategicznych rezerw pierwiastków krytycznych, aby zwiększyć odporność swojego łańcucha dostaw.
„Na przykład Japonia stworzyła program gromadzenia zapasów metali rzadkich w latach 80. XX wieku, a po chińskim embargu na metale ziem rzadkich w 2010 roku znacznie zwiększyła swoje zapasy i zdywersyfikowała dostawy – zmniejszając zależność od chińskiego importu pierwiastków ziem rzadkich z 90% do około 60% w ciągu dekady. Kanada powinna również rozważyć budowę strategicznych rezerw pierwiastków krytycznych (ewentualnie we współpracy z sojusznikami), aby zabezpieczyć się zarówno przed fizycznymi niedoborami, jak i gwałtownymi wahaniami cen” – czytamy w raporcie.
Rząd federalny poinformował, że niedawno uchwalona ustawa Building Canada Act umożliwi przyspieszenie realizacji dużych projektów o znaczeniu krajowym. Jak dotąd nie ogłoszono listy projektów, które zostaną zatwierdzone na mocy nowych przepisów, ale Ontario zabiegało o uwzględnienie w niej projektów związanych z sektorem surowców mineralnych o znaczeniu krytycznym.
Ontario niedawno uchwaliło również ustawę Protect Ontario by Unleashing our Economy Act. Celem jest usprawnienie procesów zatwierdzania projektów górniczych, ze szczególnym uwzględnieniem sektora surowców mineralnych o znaczeniu krytycznym w prowincji.
Paul Rowan Brian
Powiązane wiadomości
Comment (0)