Kakao – magia smaku i zdrowia

Tuesday, 17 Dec, 2024

Ziołowe opowieści

Historia kakaowca, nazywanego „drzewem bo- gów”, jest pełna mitów i legend. Dla wielu rdzennych kultur Ameryki Środkowej i Południowej kakao miało głębokie znaczenie religijne i symboliczne. Majowie, podobnie jak i Aztekowie, uważali kakao za święte. Jedna z ich legend opowiada o księżniczce, która była strażniczką wielkiego skarbu – nasion kakaowca. Gdy jej królestwo zostało najechane przez wrogów, księżniczka odmówiła ujawnienia miejsca ukrycia skarbu, nawet pod groźbą śmierci. Kiedy najeźdźcy pozbawili ją życia, z krwi księżniczki wyrosło drzewo kakaowca. Jego owoce miały ciemną, gorzką skórkę symbolizującą jej cierpienie, a wnętrze – bogate w nasiona – było wyrazem miłości i oddania dla swojego ludu. Od tego czasu kakao stało się symbolem miłości, lojalności i poświęcenia, a napój z jego nasion był spożywany podczas rytuałów religijnych i ceremonii zaślubin.
Uważa się, że to właśnie Aztekowie i Majowie byli pierwszymi, którzy zaczęli uprawiać kakaowiec. Majowie przygotowywali napój, który zawierał zmielone nasiona kakao, wodę i przyprawy, takie jak chili czy wanilia. Był to napój gorzki, bardzo różniący się od współczesnej słodkiej czekolady. Kakao miało również duże znaczenie w religii Majów i Azteków, stanowiło formę ofiary dla bogów. Ponadto, Aztekowie używali nasion kakao jako waluty, co podkreślało jego ogromną wartość.
Z czasem kakao zostało sprowadzone do Europy przez hiszpańskich konkwistadorów, którzy przywieźli je z Ameryki w XVI wieku. Początkowo czekoladę dostosowywano do europejskich gustów, dodając cukier, a także mleko. Z tego czasu pochodzi również rozwój czekolady w postaci deseru, który w XVII wieku zyskał ogromną popularność na dworach królewskich.
Dziś, z uwagi na globalne zainteresowanie czekoladą i przemysłowym wytwarzaniem kakao, to roślina uprawiana głównie w krajach tropikalnych, takich jak Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Indonezja, czy Wenezuela.
Kakao to nie tylko pyszny składnik deserów, ale także źródło cennych właściwości zdrowotnych. Jest jednym z najlepszych źródeł flawonoidów, które są naturalnymi antyoksydantami. Flawonoidy, w szczególności epikatechiny, pomagają zwalczać wolne rodniki, które przyczyniają się do przedwczesnego starzenia się skóry, a także stanowią czynnik ryzyka wielu chorób, w tym chorób serca. Regularne spożywanie kakao w umiarkowanych ilościach może wspomagać ochronę organizmu przed stresem oksydacyjnym.
Dzięki zawartości flawonoidów, kakao może też pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi i poprawie krążenia. Badania wykazały, że jego regularne spożywanie może przyczynić się do zwiększenia poziomu „dobrego” cholesterolu (HDL) oraz obniżenia poziomu „złego” cholesterolu (LDL), co wspiera zdrowie serca. Flawonoidy mają też pozytywny wpływ na funkcje poznawcze: pomagają poprawić pamięć, koncentrację, wspomagają funkcje mózgu.
Czekolady o wysokiej zawartości kakao (70% lub wyżej), zawierają teobrominę, która pomaga zmniejszyć poziom stresu, poprawia nastrój i redukuje napięcie. Działa też relaksująco, pomagając odprężyć się po trudnym dniu.
Ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów, kakao może wspierać zdrowie skóry, zmniejszać stany zapalne oraz poprawiać jej elastyczność. Ponadto, naturalny tłuszcz zawarty w nasionach kakaowca może działać nawilżająco na skórę, wspomagając jej regenerację.
Choć czekolada kojarzy się z dodatkowymi kaloriami, badania sugerują, że gorzka czekolada może wspomagać odchudzanie, regulując poziom cukru we krwi i zmniejszając apetyt na niezdrowe przekąski. Regularne spożywanie niewielkich ilości gorzkiej czekolady może przyczynić się do poprawy metabolizmu.
Kakao to nie tylko składnik słodkich deserów – jego wszechstronność pozwala wykorzystać je w wielu zaskakujących przepisach. Oprócz klasycznych napojów czekoladowych i deserów, może być także wykorzystywane w daniach wytrawnych, nadając im głęboki smak i wyjątkową nutę. Oto kilka inspirujących przepisów:
Kakao w marynacie do mięsa
2 łyżki kakao w proszku, 3 łyżki oliwy z oliwek, 1 łyżka miodu, sok z jednej limonki, 2 ząbki czosnku (posiekane), sól, pieprz.
W misce mieszamy wszystkie składniki. Marynujemy mięso (np. kurczaka, wołowinę) przez co najmniej 1 godzinę, a najlepiej przez całą noc. Grillujemy lub smażymy - według uznania.
Koktajl energetyczny z kakao i awokado
1 dojrzałe awokado, 2 łyżeczki gorzkiego kakao, 1 szklanka mleka roślinnego (np. migdałowego), 1 łyżka miodu lub syropu klonowego, garść orzechów włoskich.
Zblendować wszystkie składniki na gładką masę, przelać do szklanki i udekorować posiekanymi orzechami. Awokado i kakao tworzą kremowy, zdrowy napój pełen energii.
Sałatka z kakao i granatem
2 garście mieszanki sałat, 1/2 szklanki granatu, 50 g sera feta, garść orzechów włoskich. Dressing: 1 łyżeczka kakao, 2 łyżki oliwy z oliwek, 1 łyżka octu balsamicznego, 1 łyżeczka miodu, szczypta soli i pieprzu.
Wymieszać składniki dressingu, ułożyć sałatę, granatu, fetę i orzechy na talerzu, a następnie polać dressingiem. Dodatek kakao w dressingu nada sałatce ciekawego, głębokiego smaku.

Podsumowanie
Kakao to roślina o wielowiekowej historii, której nasiona mają ogromne znaczenie nie tylko w kulinariach, ale także w medycynie naturalnej. Dzięki właściwościom przeciwutleniającym, wpływowi na zdrowie serca, poprawie funkcji mózgu oraz pozytywnemu działaniu na nastrój, jest cenionym składnikiem w zdrowej diecie. Jego wszechstronność w kuchni pozwala na tworzenie zarówno pysznych deserów, jak i wytrawnych potraw, które zyskują na smaku dzięki kakao. Od tradycyjnych napojów po nowoczesne dania, kakao pozostaje niezastąpionym składnikiem, który łączy smak i zdrowie w jednym.