Gdzie na polu dziewanna, tam bez posagu panna
Ziołowe opowieści
Dziewanna, to w mitologii słowiańskiej bogini, będąca opiekunką lasów, kniei i dzikiej przyrody. Jej symbolem są piękne kwiaty noszące imię tej właśnie bogini.
Według niektórych wierzeń, dziewanna miała magiczne moce i była używana w zaklęciach oraz amuletach ochronnych. Noszenie przy sobie jej ususzonych kwiatów mogło przynosić szczęście, zdrowie oraz ochronę przed wszelkim złem. W mitologii greckiej, Odyseusz używał dziewanny, aby chronić się przed podstępami czarodziejki Kirke. Wierzył bowiem, że roślina ta miała moc neutralizowania jej zaklęć i dawała mu siłę do pokonania trudności. Rzymianom służyła dziewanna jako świeca i pochodnia podczas ceremonii pogrzebowych oraz innych rytuałów. Płonące łodygi tej rośliny miały też oświetlać drogę zmarłym do zaświatów i odstraszać złe duchy. Irlandczycy nazywali ją „płucnikiem” ze względu na jej właściwości lecznicze. Pierwsze informacje o prozdrowotnych właściwościach dziewanny pochodzą z I wieku n.e., kiedy to grecki lekarz Dioskurydes nazywał ją Flego lub Fluma. Ojciec medycyny, Hipokrates, również wykorzystywał dziewannę w swojej praktyce.
Dziewanny (Verbascum L.) to rodzaj bylin z rodziny jasnotowatych liczący około 250 gatunków. Zastosowanie lecznicze mają przede wszystkim Dziewanna wielkokwiatowa – (Verbasum densiflorum Bertol i Dziewanna drobnokwiatowa – (Verbasum thapsus L). Tą dwuletnią roślinę, dorastającą czasami nawet do 3 metrów, można znaleźć przy poboczach dróg, na wysypiskach, w miejscach ruderalnych. Stąd też wzięło się ludowe przysłowie “Gdzie na polu dziewanna, tam bez posagu panna” - bo, mimo, iż nosi imię bogini - dziewanna rośnie głównie na nieurodzajnych glebach, kojarzonych kiedyś z biednymi gospodarzami, którzy nie mogli zapewnić posagu swoim córkom.
Współcześnie dziewanna jest uznawana za cenny surowiec leczniczy, który można stosować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Wykorzystuje się ją nie tylko przy przeziębieniach i dolegliwościach dróg oddechowych, ale także jako cenne źródło antyoksydantów, chroniących komórki przed działaniem wolnych rodników tlenowych. Ma działanie relaksacyjne i rozluźniające, dzięki temu pomaga wyciszyć się po ciężkim dniu i ułatwia zasypianie. Zawarta w kwiatach tej rośliny rutyna wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne, spowalnia rozpad płytek krwi. Z kolei olejki eteryczne - łagodzą katar i ułatwiają oczyszczanie zatok. Odnaleziono również w dziewannie właściwości przeciwwirusowe pomagające w zwalczeniu wirusa grypy A i opryszczki. Dziewanna działa również łagodząco, ściągająco i uśmierzająco, może więc być stosowana w leczeniu krwawień płucnych (np. przy gruźlicy) i jelitowych. W takim przypadku sprawdzi się napar z kłączy - należy zalać je wrzątkiem, odstawić na około pół godziny, przecedzić i pić po posiłkach.
Badania wykazały również, że regularne stosowanie naparu z dziewanny łagodzi bóle związane z dną moczową i reumatyczne. Wykorzystuje się też jej właściwości w przemyśle kosmetycznym, co opisywał polski lekarz i botanik Syreniusz. Roślina ta działa bowiem wygładzająco na zmarszczki, łagodzi stany zapalne i podrażnienia skóry, przyspiesza gojenie ran, a także wzmacnia włosy. Świeży kwiat dziewanny roztarty z oliwą i tranem, przygotowany w formie okładu leczy wypryski na skórze, stłuczenia, sińce i krwiaki po kontuzjach i urazach.
Najbardziej znanym sposobem na wykorzystanie właściwości dziewanny- oprócz naparu - jest zrobienie syropu z jej kwiatów.
Syrop z kwiatów dziewanny
300 g świeżych lub suszonych kwiatów zalać w garnku 1/2 l wody i zagotować. Ostudzony napar włożyć na 1 dobę do lodówki, po tym czasie przefiltrować, dodać 150 g cukru, sok z jednej cytryny i całość gotować około 5 minut. Gorący syrop przelać do słoiczków i zapasteryzować (wystarczy 15 minut). Przechowywać syrop w ciemnym i chłodnym miejscu. Zaleca się podawanie dorosłym i dzieciom powyżej 12 roku życia 1 łyżki syropu 3-4 razy dziennie. Syrop można stosować przy infekcjach górnych dróg oddechowych, zapaleniu gardła, oskrzeli, suchym i mokrym kaszlu, chrypce, ale także przy niestrawności, zaburzeniach trawienia i niewielkim nadciśnieniu.
Przeciwwskazania
Syrop z dziewanny zawiera dosyć dużo cukru, dlatego nie powinny go stosować osoby chorujące na cukrzycę i insulinooporność. Należy również skonsultować z lekarzem podawanie syropu dzieciom poniżej 12 roku życia, kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Syropu nie należy też spożywać w przypadku alergii na dziewannę.
Ilona Girzewska
Certyfikowany Zielarz Fitoterapeuta
Tel: 416-882-0987
FB: Ziołowe opowieści
Powiązane wiadomości
Comment (0)