Orzech

Ziołowe opowieści
Orzech
Według jednej z greckich legend Dionizos, bóg wina, winorośli i płodności, zakochał się w księżniczce z Lakonii o imieniu Karia. Jej zazdrosne siostry doniosły o tym ich ojcu. Rozgniewany Dionizos zamienił siostry w kamienne posągi, a Karia głęboko zraniona utratą sióstr, z rozpaczy zmarła. Wówczas Dionizos, przepełniony żalem, zamienił jej ciało w drzewo znane dziś jako włoski orzech (Juglans regia L.).
Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z Bliskiego Wschodu i regionów śródziemnomorskich. Ceniono go zarówno za wartości odżywcze, jak i właściwości magiczne. W kontekście religijnym odgrywał istotną rolę w wielu rytuałach i obrzędach. Wierzono, że jego owoce chronią przed złymi duchami i przynoszą szczęście. Dawnymi czasy panował zwyczaj rzucania orzechów pod nogi nowożeńców, aby zapewnić im liczne potomstwo i silne małżeństwo, tak jak połączenie dwóch połówek orzecha. Służyły też orzechy do wróżb - używano czterech lub dwunastu orzechów w odpowiadających liczbą porom roku lub miesiącom. Po rozłupaniu każdego z nich, sprawdzano ich stan. Zdrowe orzechy oznaczały pomyślne okresy, natomiast puste lub sczerniałe wskazywały na miesiące lub pory roku pełne niepowodzeń, chorób bądź innych nieszczęść.
Tyle historia i legendy. A jak współcześnie podchodzi się do włoskiego orzecha?
Przeprowadzone badania udowodniły, iż orzechy mają wiele prozdrowotnych właściwości, wspierających funkcjonowanie całego naszego organizmu:
• dzięki zawartym w nich kwasom tłuszczowym chronią układ krążenia, regulują ciśnienie krwi, obniżają poziom złego cholesterolu, działają przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo
• polecane są osobom przemęczonym, zestresowanym, mającym problemy ze snem czy nadpobudliwością
• zawarty w nich fosfor wspomaga procesy myślowe, orzechy mogą wspierać pamięć, procesy uczenia się i kreatywnego myślenia, a liczne badania potwierdziły ich istotny wpływ w diecie chorych na Alzheimera
• mają silne właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze, przeciwzapalne i odtruwające, co czyni je skutecznymi w leczeniu problemów żołądkowych, zwłaszcza zatruć czy biegunek bakteryjnych
• wspierają leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów, ich niski indeks glikemiczny powoduje, że mogą być spożywane przez osoby z cukrzycą
• regularne jedzenie orzechów włoskich może sprawić, że poczujemy się bardziej zrównoważeni i spokojni
Nie tylko owoce orzecha mają właściwości lecznicze, super działanie mają też jego liście. Można je używać do przygotowywania naparów przeciw nadpotliwości lub do leczenia żylaków i hemoroidów. Liście zbiera się pod koniec czerwca i na początku lipca. Suszenie powinno odbywać się w przewiewnym, zacienionym miejscu. W suszarce do ziół temperatura nie powinna przekraczać 40 stopni.
Nasi przodkowie często wykorzystywali zielone, niedojrzałe orzechy, zbierane w czerwcu i lipcu, do przygotowywania leczniczych nalewek, soków i konfitur, a także smażyli je w miodzie.
Nalewka z młodych orzechów
To najbardziej znany sposób na przetworzenie zielonych orzechów, od wieków uchodząca za skuteczne remedium na niestrawność i różne dolegliwości układu pokarmowego.
2 kg zielonych orzechów (proporcja na 5-litrowy słój) kroimy na kawałki, wkładamy do słoja i zasypujemy 1 szklanką brązowego cukru, mieszamy i odstawiamy na kilka kilka dni, codziennie wstrząsamy zawartością. Gdy orzechy puszczą sok, zalewamy je spirytusem wymieszanym z wodą (w proporcjach 1:1), musi całkowicie pokryć owoce. Zakręcony słój odstawiamy do maceracji na 2-3 miesiące, po tym czasie zlewamy i odstawiamy na około pół roku. Można dodać do maceracji kilka goździków, kawałek kory cynamonu, parę gwiazdek anyżu - ale niekoniecznie.
Konfitura z młodych orzechów
Jej przygotowanie jest co prawda czasochłonne, ale efekt końcowy warty jest wysiłku. Orzechowa konfitura jest świetnym dodatkiem do serów, wędlin, mięsnych dań, czy deserów.
1 kg zielonych orzechów nakłuwamy wykałaczką i zalewamy gorącym cukrowym syropem ( 2 kg cukru na 2 l wody), dodajemy kawałek kory cynamonu i kilka goździków. Odstawiamy na dobę, zlewamy syrop, zagotowujemy go i zalewamy nim ponownie orzechy. Taką czynność powtarzamy przez tydzień. Po tym czasie całość podsmażamy w głębokiej patelni przez pół godziny, przekładamy do słoiczków i pasteryzujemy. Konfiturę odkładamy na 2-3 miesiące, ale dawniej trzymano ją nawet kilka lat, by nabierała smaku:)
Syrop z młodych orzechów
Jest mało znanym, ale niezwykle skutecznym specyfikiem, który działa detoksykująco, pomaga też przy problemach żołądkowych, chorobach gardła, łagodzi również objawy menopauzy.
Potrzebujemy około 1 kg zielonych orzechów. Pokrojone na małe kawałki przekładamy do dużego słoja i zasypujemy brązowym cukrem (800 g) lub zalewamy 1 litrem miodu. Zamykamy i odstawiamy w słoneczne miejsce na 40 dni, co pewien czas wstrząsając naczyniem i wypuszczając nadmiar gazu (miód powoduje lekką fermentację). Po tym czasie syrop przecedzamy i przelewamy do butelek. Przechowujemy w ciemnym i chłodnym miejscu, najlepiej w lodówce.
Oliwa z młodych orzechów
Może być ciekawym dodatkiem np. do sałatek, ale jest również środkiem przeciwpasożytniczym i przeczyszczającym. Można ją stosować zewnętrznie przy zmianach skórnych, a nawet przy wypadaniu włosów.
100 g zielonych orzechów umyć, drobno posiekać, zalać w słoiku 1/2 l oliwy z oliwek, odstawić w ciepłe i ciemne miejsce na około miesiąc. Przecedzić i oliwa jest gotowa do wykorzystania.
Mimo prozdrowotnych właściwości orzechów włoskich, nie są one przeznaczone dla wszystkich. Ostrożność w ich spożywaniu powinny zachować osoby z predyspozycjami do kamieni nerkowych - w orzechach znajdują się bowiem szczawiany, sprzyjające powstawaniu kamieni.
Kolejnym przeciwwskazaniem jest alergia na orzechy. Silne reakcje alergiczne są niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia.
Zielone włoskie orzechy można już kupić na tzw. Farmer’s Markets, albo poprosić o nie znajomych, w ogrodach których rosną te niezwykle cenne drzewa. Zachęcam do skorzystania z ich cudownych właściwości.
Ilona Girzewska Certyfikowany Zielarz Fitoterapeuta
Tel: 416-882-0987 • FB: Ziołowe opowieści
Comment (0)