Dlaczego Kanadyjczycy chorują coraz ciężej?

Lekarze decydują się na opiekę profilaktyczną, zdrową dietę i styl życia
W Kanadzie rośnie liczba przewlekłych chorób, a tendencja ta prawdopodobnie pogorszy się z czasem. Lekarze mówią, że starzenie się populacji nie jest jedynym wytłumaczeniem. Widzą to również jako oznakę i objaw niezdrowego stylu życia i przeciążonego systemu opieki zdrowotnej, który koncentruje się na opiece doraźnej zamiast na profilaktyce.
Niedawny raport Uniwersytetu w Toronto i Ontario Hospital Association szacuje, że do 2040 roku ponad trzy miliony mieszkańców Ontario będzie cierpieć na poważne choroby.
„W Kanadzie i wielu innych krajach zachodnich mamy bardzo konserwatywne systemy opieki zdrowotnej, w których kładzie się bardzo mały nacisk na profilaktykę” — powiedział dr Saverio Stranges, lekarz i kierownik wydziału epidemiologii i biostatystyki na Western University w London, Ontario.
„Całkowicie zrezygnowaliśmy z idei zapobiegania chorobom w pierwszej kolejności” — powiedział, zauważając, że właśnie dlatego rosnąca częstość występowania poważnych chorób dotyka zarówno starszych, jak i pracujących Kanadyjczyków.
Były prezes Ontario Medical Association, dr Shawn Whatley, również lekarz, zgadza się.
Podczas gdy „nastawienie na ostrą opiekę” jest świetne dla kogoś ze złamaną kością lub innym rodzajem urazu, nie pomaga często w leczeniu tego, co Whatley nazywa „chorobami cywilizacyjnymi”.
„W przypadku ostrej opieki celem jest pomoc komuś w powrocie do normy, powiedzmy, w prawidłowym chodzeniu po złamanej kostce” — powiedział. „Kiedy zaczynasz mówić o problemach ze stylem życia, nie mówisz o powrocie do normy — musisz stworzyć nową normę”.
Dla Davida J. Schleicha, byłego prezesa National University of Natural Medicine w Portland w stanie Oregon, oznacza to zapewnienie lepszego wykształcenia zarówno społeczeństwu, jak i lekarzom.
„Brakuje edukacji, nie tylko wśród pracowników służby zdrowia, aby wiedzieli, co robić, ale także wśród samych ludzi w szkołach podstawowych i średnich” — powiedział Schleich, który ma doktorat z historii medycyny i polityki zdrowotnej. „Szczęśliwym trafem istnieje program nauczania, który uczy ludzi o prymacie wyboru żywności i stylu życia”. Dr Brian Day, praktykujący chirurg ortopeda i były prezes Kanadyjskiego Stowarzyszenia Medycznego, powiedział jednak, że zmiana nie będzie łatwa, ponieważ Kanada stała się „ofiarą sukcesu medycyny”.
„Opieka zdrowotna profilaktyczna nie jest objęta kanadyjskim systemem opieki zdrowotnej, więc jeśli pójdziesz na coroczne badanie fizykalne bez skargi, to nie jest ono objęte. W Kanadzie nie jest to uważane za niezbędne” — powiedział.
Czterech lekarzy i pracowników służby zdrowia miało różne teorie na temat tego, co stoi za wzrostem przewlekłych chorób, ale wszyscy zgodzili się co do kilku czynników przyczyniających się do tego: otyłości, braku odpowiedniego odżywiania, nadmiernego polegania na lekach, stresu i złych nawyków związanych ze stylem życia.
Choroby związane z otyłością
Według raportu Obesity Canada prawie jeden na trzech Kanadyjczyków żyje z jednym z 200 schorzeń związanych z wagą związanych z otyłością. Do takich schorzeń należą cukrzyca i wysokie ciśnienie krwi.
Nierozpoznanie otyłości jako „przewlekłej i postępującej choroby, w połączeniu z brakiem dostępu do skutecznych strategii leczenia i zapobiegania”, kosztowało Kanadę ponad 27 miliardów dolarów w 2023 r., podano w raporcie.
Około 20 procent dorosłych Kanadyjczyków w 2023 r. miało wysokie ciśnienie krwi, zgodnie z danymi Statistics Canada przeanalizowanymi przez Statista. Prawie 9 procent populacji miało cukrzycę w 2022 r., zgodnie z Ramami Zdrowia Kanady na rok 2022 dotyczącymi cukrzycy.
Częstość występowania cukrzycy wzrosła średnio o 3,3 procent rocznie od 2000 r., a ponad 6 procent dorosłych Kanadyjczyków jest w stanie przedcukrzycowym.
Wskaźniki wysokiego ciśnienia krwi rosną wraz ze starzeniem się populacji, ale coraz więcej osób jest diagnozowanych w młodszym wieku, zgodnie z Canadian Heart and Stroke Foundation. Fundacja twierdzi, że wysokie ciśnienie krwi jest czynnikiem ryzyka nr 1 udaru mózgu i głównym czynnikiem ryzyka chorób serca.
Najlepszym sposobem na uniknięcie schorzeń związanych z otyłością i poprawę ogólnego stanu zdrowia jest kontrolowanie masy ciała i prowadzenie zdrowego stylu życia, powiedział Stranges. To, jak powiedział, zaczyna się od odpowiedniego odżywiania.
Chodzi również o samodyscyplinę, powiedział Day.
„Lubię czekoladki i cukierki. Lubię słodkie rzeczy, ale po prostu gryzę wargę i ich nie jem”, powiedział, dodając, że samokontrola jest kluczem do utrzymania zdrowej wagi.
Znaczenie diety
Niewłaściwe wzorce żywieniowe i uzależnienie od przetworzonej żywności to ciągły problem Kanadyjczyków, powiedział Stranges. Kluczem do zmiany diety jest edukacja, powiedział, ponieważ ludzie muszą zrozumieć, gdzie popełniają błąd i dlaczego to ma znaczenie.
Schleich powiedział, że choroby przewlekłe są coraz częstsze, ponieważ jakość żywności spada od lat 50. XX wieku.
To problem, który ostatnio przyciągnął dużo uwagi również w Stanach Zjednoczonych, a Robert F. Kennedy Jr. obiecał naprawić „zepsuty system żywnościowy i sprawić, by Ameryka znów była zdrowa” jako kandydat prezydenta elekta Donalda Trumpa na stanowisko Sekretarza Zdrowia i Opieki Społecznej.
Schleich powtórzył to, co Kennedy mówił o zaopatrzeniu w żywność: jest pełne żywności ultraprzetworzonej, która powoduje otyłość i choroby związane z otyłością. Kennedy naciska na ściślejszą kontrolę żywności ultraprzetworzonej i zmniejszenie wpływu korporacji na federalne zalecenia zdrowotne. Powiedział, że usunie zależność kraju od genetycznie modyfikowanych upraw opryskiwanych pestycydami, a także produktów z dodatkiem syropu kukurydzianego o wysokiej zawartości fruktozy.
Schleich powiedział, że podczas gdy wiele produktów, które wykorzystują dodane cukry i syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy na półkach sklepów spożywczych, jest reklamowanych jako produkty o niskiej zawartości tłuszczu lub kalorii, nie oznacza to, że są zdrowe. Produkty takie jak gotowe do spożycia płatki zbożowe, krakersy, chipsy i zestawy makaronów to to, co nazywa „żywnością zapalną”.
„Wystarczy spojrzeć na sklepy spożywcze, aby zobaczyć, że wszystkie te środkowe alejki są wypełnione tymi atrakcyjnymi pudełkami śmieci” — powiedział Schleich. „Smakuje niesamowicie dobrze, ale pod względem odżywczym jest okropny. Jest zapalny”.
Żywność zapalna to taka, która jest mocno przetworzona lub zawiera wysoki poziom tłuszczów nasyconych, dodanych cukrów, syropu kukurydzianego o wysokiej zawartości fruktozy lub tłuszczów trans. Spożywanie zbyt dużej ilości tych produktów może prowadzić do otyłości, chorób serca, cukrzycy i raka — powiedział.
Nawet ci, którzy próbują odżywiać się zdrowo, muszą być ostrożni, powiedział Schleich, zauważając, że jedno jabłko dziennie, aby trzymać się z daleka od lekarza, naprawdę zależy od tego, jakie jabłko dana osoba wybierze. Niektóre owoce i warzywa są mocno spryskiwane pestycydami. Mięso również musi być starannie pozyskiwane, aby uniknąć szkodliwych substancji, powiedział.
„Masz mięso, które jest obciążone wszelkiego rodzaju lekami i hormonami itd.”, powiedział. „Masz warzywa, które nie są organiczne i zostały pozyskane z obecnością różnych toksycznych pestycydów… jest to tak powszechne w głównym zaopatrzeniu w żywność, że ludzie po prostu jedzą, a ich ciała są z czasem szkodliwe.”
Schleich zaleca kupowanie organicznej i pełnowartościowej żywności w jak największym stopniu i zwracanie uwagi na składniki produktów, aby upewnić się, że nie są one mocno przetworzone. Na przykład zamiast sięgać po słodkie płatki śniadaniowe, sugeruje owsiankę ciętą stalą.
Pomimo malejącego uzależnienia od pełnowartościowej żywności na rzecz bardziej przetworzonych posiłków i przekąsek, średnia długość życia w Kanadzie wzrosła z powodu leków, powiedział Stranges. „Dłuższe życie niekoniecznie oznacza, że ludzie żyją zdrowo” — powiedział. „Czynniki związane ze stylem życia, sposób odżywiania się, są czynnikami”.
Uzależnienie od leków kontra zdrowy styl życia
Nadmierne uzależnienie od leków przyczynia się do chorób przewlekłych, ponieważ często jest to rozwiązanie tymczasowe na poważniejszy problem — powiedział Stranges. Leki mogą leczyć objawy, a nawet sprawić, że pacjent poczuje się lepiej przez jakiś czas, ale nie zawsze oferują wyleczenie.
O wiele łatwiej jest powiedzieć komuś, żeby wziął Ozempic na otyłość lub wziął Metforminę na stan przedcukrzycowy, zamiast powiedzieć: spróbujmy być zdrowi, popracujmy nad dietą, popracujmy nad aktywnością fizyczną” — powiedział.
Problem polega na tym, że wielu lekarzy rodzinnych nie jest przeszkolonych w zakresie medycyny stylu życia — powiedział Schleich.
Szczerze mówiąc, niewiele wiedzą o odżywianiu — powiedział. „Uważają, że zapobieganie polega na wcześniejszej diagnozie, co oznacza, że można wcześniej zastosować jakieś leki lub terapie”. Niestety, ten model medycyny niewiele pomaga w leczeniu chorób cywilizacyjnych, powiedział Whatley.
„Kwestie związane ze stylem życia wymagają zmiany sposobu myślenia”, powiedział. „Na przykład: »Dlaczego codziennie zjadam paczkę Doritosów i oglądam film?«. To o wiele trudniejszy problem do rozwiązania niż złamana kostka”.
Powiedział, że podczas gdy lekarze polegają na lekach w leczeniu przewlekłych schorzeń, wielu pacjentów jest równie chętnych, aby przepisano im pigułkę na ich problem.
„Niektórzy pacjenci są bardzo niezadowoleni, gdy mówisz: »cierpisz na ból pleców częściowo dlatego, że ważysz 55 funtów za dużo i nie ćwiczysz«, powiedział Whatley, dodając, że wielu pacjentów nie ma czasu ani energii, aby zobowiązać się do gruntownej zmiany stylu życia.
„Mówienie im: »będzie lepiej, ale będzie wymagało utrzymania przez następne 30 do 40 lat twojego życia« jest bardzo niezadowalającą reakcją dla pacjentów”, powiedział. „Wolą usłyszeć, że jest nowy środek przeciwzapalny. Nie rozwiąże to wszystkiego, ale złagodzi problem.
Często takie podejście wiąże się ze stresującymi harmonogramami, które wielu Kanadyjczyków z klasy średniej stosuje, aby móc pozwolić sobie na dom i samochody, których pragną, jednocześnie godząc pracę, rodzinę i inne zobowiązania, powiedział Whatley.
„Rodzice w domach z dwoma dochodami często pracują długie godziny, a kiedy kończą pracę, muszą zabierać dzieci na zajęcia pozalekcyjne lub sportowe” — powiedział. „Naprawdę nie mają czasu, aby zwracać uwagę na własne ciała, więc gdy osiągają wiek około 40 lat, mają lekką nadwagę i nie mają czasu na ćwiczenia”.
W ten sposób zaczynają się problemy zdrowotne u wielu Kanadyjczyków w wieku produkcyjnym, powiedział Whatley. A łatwość sięgania po gotowe posiłki o wysokiej zawartości soli i dodatków to kompromis, na który wielu z nich decyduje się, aby dotrzymać harmonogramu.
„Ludzie po prostu tracą siły” — dodał. „A gdy mówisz im, że muszą ćwiczyć godzinę dziennie, po prostu odpowiadają: „poważnie?”. Nie ma mowy, żebym to zmieścił.'”
Brak snu i siedzący tryb życia
Ogromną częścią dobrego zdrowia jest utrzymanie aktywnego trybu życia i odpowiednia ilość snu, powiedział Stranges.
Wystarczająca ilość snu jest często ignorowana przez osoby zapracowane, ale jest ona niezbędna dla ogólnego dobrego samopoczucia.
Ostatnie 20 lat mojej kariery spędziłem pracując nad znaczeniem snu”, powiedział Stranges. „Wiele osób doświadcza niedoboru snu, zakłóconego snu, a istnieje ogromna liczba dowodów łączących problemy ze snem ze wszelkiego rodzaju przewlekłymi chorobami”.
Nowotwory, pogorszenie funkcji poznawczych, problemy mięśniowo-szkieletowe, depresja i lęk to tylko niektóre z nich, po- wiedział.
Bycie wypoczętym, szczególnie gdy jest powiązane z odpowiednim odżywianiem, jest kluczem do większej aktywności fizycznej, dodał Stranges.
Jednak ćwiczenia nie muszą być trudne ani wyczerpujące. Whatley powiedział, że najlepiej jest, jeśli ludzie wybiorą aktywność, którą lubią, ponieważ będą bardziej skłonni jej się trzymać.
„Nie można po prostu powiedzieć: »idź na spacer« lub »zrób tyle kroków«” — powiedział, zauważając, że kluczem jest zachęcenie ludzi do ruchu. To, jak ludzie zdecydują się to zrobić, zależy od nich, czy to spacer, pływanie, czy dołączenie do ligi sportowej.
„Musi to być zindywidualizowana terapia, która po prostu idealnie wpasuje się w ich życie” — powiedział.
Niedobory lekarzy i efekt pandemii
Sam kanadyjski system opieki zdrowotnej można uznać za czynnik przyczyniający się do wzrostu liczby przewlekłych chorób, ponieważ brak lekarzy i wydłużający się czas oczekiwania na wizytę u specjalisty oznacza, że wielu pacjentów nie otrzymuje diagnozy, dopóki nie pojawi się poważny problem — powiedzieli lekarze.
„Kiedy przyjechałem do Kanady w latach 70., byliśmy drugą lub trzecią osobą na świecie pod względem liczby lekarzy w przeliczeniu na liczbę ludności” — powiedział Day.
Do 2017 r. stosunek liczby lekarzy do liczby ludności w Kanadzie zajmował 29. miejsce na 36 krajów Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
Od tego czasu sytuacja się nie poprawiła. Przewiduje się, że do 2028 r. Kanada będzie miała niedobór około 44 000 lekarzy, przy czym lekarze rodzinni będą odpowiadać za 72 procent deficytu, zgodnie z niedawnym raportem RBC opartym na danych OECD.
Wielu Kanadyjczyków nie ma lekarza rodzinnego, co negatywnie wpływa na zdrowie ogółu populacji, powiedział Stranges. Niedobór dotyczy również specjalistów, co prowadzi do długiego czasu oczekiwania na leczenie.
Średni czas oczekiwania w Kanadzie osiągnął w tym roku rekordowo wysoki poziom, zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Fraser Institute. Typowy czas oczekiwania Kanadyjczyków — od otrzymania skierowania od lekarza rodzinnego do konsultacji ze specjalistą i rozpoczęcia leczenia — wynosił 30 tygodni, w porównaniu z 27,7 tygodnia w 2023 r.
Te czasy oczekiwania zostały pogłębione przez pandemię COVID-19, kiedy ludzie nie mogli udać się do swoich lekarzy rodzinnych ani skorzystać z niektórych rodzajów badań przesiewowych, powiedział Stranges.
„To ostatecznie przekłada się na dodatkową liczbę chorób przewlekłych”, powiedział.
Naprawa
Rosnąca zapadalność na choroby przewlekłe nie może być zrzucana na jedną przyczynę, powiedzieli lekarze, a to oznacza, że rozwiązanie będzie również wieloaspektowe.
Dwa z największych problemów, powiedział Stranges, to brak edukacji społeczeństwa i lekarzy na temat zdrowego stylu życia, a także brak woli politycznej, aby wprowadzić zmiany w systemie, który z trudem nadąża za rosnącym zapotrzebowaniem na opiekę.
„Lekarze skorzystaliby na głębszej wiedzy na temat tego, czym naprawdę jest zdrowie”, powiedział. „To, co dzieje się w szkołach medycznych, dotyczy bardziej zarządzania chorobami”.
Dodał: „Musimy edukować nasze dzieci i rodziców, aby lepiej się odżywiali, dobrze spali, byli bardziej aktywni fizycznie, spędzali mniej czasu przed ekranem lub prowadzili siedzący tryb życia, a lekarze podstawowej opieki zdrowotnej muszą odgrywać ważną rolę w przekazywaniu tych wiadomości ogółowi społeczeństwa”.
Day powiedział, że jednym ze sposobów, w jaki rząd mógłby pomóc, jest wysyłanie sygnałów cenowych na niezdrową żywność w taki sam sposób, w jaki robi to w przypadku palenia i alkoholu, i sprawienie, aby odżywcza żywność była tańsza.
„Sposób, w jaki rozwiązano problem palenia papierosów, może musimy zrobić to samo ze złą żywnością, wprowadzić 500-procentowy podatek od słodyczy, czekoladek i ciasteczek” — powiedział.
Stranges chce również, aby rząd inwestował więcej w medycynę zapobiegawczą, zamiast skupiać się na lekach.
„Musimy zmienić kulturę, aby nie zajmować się tylko chorobami, ale starać się poprawić ogólny stan zdrowia ludzi” — powiedział.
Jennifer Cowan
Comment (0)