•   Wednesday, 11 Dec, 2024
  • Contact

Co wiesz o Wielkanocy?

Wielkanoc (Pascha) - to jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich upamiętniających śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Obchodzone jest w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni.  
Wydarzenia Biblijne
Trzeciego dnia po ukrzyżowaniu Maria Magdalena, Maria i Salome poszły o wschodzie słońca na grób aby namaścić ciało zmarłego. Grób był otwarty, kamień odsunięty, a w środku nie było ciała Jezusa. Wg. Ewangelii Św. Marka kobiety spotkały w grocie młodzieńca (Mk 16 5), według Św. Mateusza było to Anioł (Mt 28 1):
Po upływie szabatu Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome nakupiły wonności, żeby pójść namaścić Jezusa. Wczesnym rankiem w pierwszy dzień tygodnia przyszły do grobu, gdy słońce wzeszło. A mówiły między sobą: "Kto nam odsunie kamień od wejścia do grobu?". Gdy jednak spojrzały, zauważyły, że kamień był już odsunięty, a był bardzo duży. Weszły więc do grobu i ujrzały młodzieńca siedzącego po prawej stronie, ubranego w białą szatę; i bardzo się przestraszyły. (Mk 16 1-5).
Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. A oto powstało wielkie trzęsienie ziemi. Albowiem anioł Pański zstąpił z nieba, podszedł, odsunął kamień i usiadł na nim (Mt 28 1-2)
Zmartwychwstały Jezus ukazuje się kobietom:
A oto Jezus stanął przed nimi i rzekł: "Witajcie!" One podeszły do Niego, objęły Go za nogi i oddały Mu pokłon. A Jezus rzekł do nich: "Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie moim braciom: niech idą do Galilei, tam Mnie zobaczą" (Mt 28 9-10)
Jezus ukazuje się Apostołom i wędruje do nieba:
A gdy Go ujrzeli, oddali Mu pokłon. Niektórzy jednak wątpili. Wtedy Jezus podszedł do nich i przemówił tymi słowami: Dana Mi jest wszelka władza w niebie i na ziemi. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody*, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. (Mt 28 17-19)
Po rozmowie z nimi Pan Jezus został wzięty do nieba i zasiadł po prawicy Boga. Oni zaś poszli i głosili Ewangelię wszędzie, a Pan współdziałał z nimi i potwierdził naukę znakami, które jej towarzyszyły. (Mk 16 19-20)
Liturgia Wielkanocy
Rano w Wielką Niedzielę kapłan, po odmówieniu modlitwy przy Grobie Pańskim, oznamia radosną nowinę zmartwychwstania, po czym rozpoczyna się procesja z Hostią, monstrancją i figurą Chrystusa. Po trzykrotnym obejściu kościoła i odśpiewaniu hymnu "Ciebie Boże Chwalimy", udzielane jest błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem i rozpoczyna się uroczysta i radosna Msza Święta. Msza rozpoczyna się okrzykiem Alleluja (Chwalcie Pana). Msza poświęcona jest zmartwychwstaniu i wydarzeniom z nim związanym (patrz 'Tło Biblijne). Szaty Liturgiczne w okresie Wielkanocnym są koloru białego, złotego lub srebrnego.
Symbole i ozdoby  
Symbole Wielkanocne są związane przede wszystkim ze zmartwychwstaniem i odradzającym się życiem. Iteresująco o symbolice Wielkiej Nocy pisał w 1793 roku Ksiądz Protazy Newerani w "Ozdobach Kościoła Katolickiego".
Czemu Baranka, y insze mięsiwa, których się w Starym Testamencie pożywać nie godziło, chrzan nawet i iaia święcą w dzień Wielkanocny?
"Święcą baranka, przypominając prawdziwego Baranka Chrystusa i Jego triumf, dlatego też zwyczajnie chorągiewki na pieczonym baranku stawiają. Święcą mięsiwa, którego się Żydom pożywać nie godziło, na dowód, żeśmy przez Chrystusa Pana z jarzma Starego Zakonu uwolnieni i praw starozakonnych, zakazujących pożywania takiego mięsiwa, chować nie powinniśmy. Święcą chrzan na znak tego, że gorzkość Męki Jezusowej tego dnia w słodycz się nam i radość zamieniła i dlatego też przy tym masło święcą, które znaczy tę słodycz. Święcą na ostatek i jaja, na dowód tego, że jako kokosz dwojako niby kurczęta rodzi, raz niosąc owoc, drugi raz go wysiadując, tak przez Chrystusa (który się u Mateusza Ś. w Roz: 23. przyrównywa do kokoszy Sicut gallina congregat populos fuos) dwa razy odrodzeni jesteśmy, raz przez Chrzest Ś. drugi raz przez chwałę Niebieską, nam zasługami Chrystusowemi zjednaną".
W koszyku ze święconką powinny się znaleźć:
Jajka - (Pisanki, Kraszanki) - symbol życia i odrodzenia
Baranek - (Cukrowy, z masła bądź z ciasta) - Symbol Jezusa Chrystusa (Agnus Dei - Baranek Boży)
Chleb - także symbolizuje Ciało Chrystusa, jest oznaką dostatku
Chrzan - wg. Neweraniego (patrz wyżej), wraz z masłem jest symbolem goryczy i słodyczy po śmierci i zmartwychwstaniu.
Masło - (patrz opis chrzanu)
Sól - symbol dostatku i gościnności
Wędliny - symbolizują kończący się Wielki Post. Mięso wieprzowe, wg. Neweraniego, symbolizuje 'uwolnienie z jarzma praw starozakonnych'
Ponadto w koszyku znajdować się mogą także inne produkty jak np. rzeżucha, ser i ciasto.
Inne symbole wielkanocne to np. zajączek, kurczaczek, rzeżucha, gałązki wierzby (kotki, bazie)
Zwyczaje Wielkanocne
Wielkanoc to prawdopodobnie święta, z którymi związana jest największa ilość zwyczajów i tradycji. Jest to malowanie i święcenie jajek (pisanki, kraszanki), święconka, dzielenie się jajkiem, śniadanie wielkanocne, Emaus (odpust krakowski), Rękawka (krakowska zabawa we Wtorek po świętach), śmigus-dyngus, Dziady śmigustne (małopolska), Siuda Baba (okolice Krakowa), pogrzeb żuru i wieszanie śledzia na zakończenie Wielkiego Postu, wieszanie lub topienie Judasza, świąteczne (wiosenne) porządki itp.
Potrawy Wielkanocne
Jako, że Święta Wielkiej Nocy są świętami wesołymi oraz kończą Wielki Post na stołach dominuje przepych. Jemy wszelkiego rodzaju mięsa, wędliny i ciasta - baby, kołacze, mazurki, makowce, faszerowane i pieczone jajka itp. Kuchnia staropolska obfituje w wykwintne potrawy takie jak: żur wielkanocny, barszcz, zupa chrzanowa, kaczka faszerowana, pasztety, biała kiełbasa, sałatki. Wielkanoc może być także okazją do spróbowania dziczyzny: zając, dzik, cietrzew, bażant, sarnina.  
Kraszanki i Pisanki
Kraszanki powstają przez gotowanie jajek w roślinnym wywarze. Poniżej przedstawiamy jak otrzymać odpowiednie kolory:
brązowy (rudy): łupiny cebuli
czarny: kora dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego
żółtozłocisty: kora młodej jabłoni lub kwiat nagietka
fioletowy: płatki kwiatu ciemnej malwy
zielony: pędy młodego żyta lub listki barwinka
różowy: sok z buraka
Aby wykonać pisankę należy najpierw pokryć jajko roztopionym woskiem lub stearyną ,następnie rylcem (igłą, szydełkiem, nożykiem) wydrapać odpowiedni wzór a na końcu ugotować jajko w barwnym wywarze.
Data Wielkanocy
Wyznaczanie daty Świąt Wielkanocnych oparte jest na kalendarzu księżycowym i wypada zawsze w pierwszą niedziele po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Algorytm wyznaczania dnia Wielkiejnocy dla lat 1900-2100 jest następujący:
• niedziela po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, wypadającej W + D dni przed 19 kwietnia, gdzie:
{m,n} - reszta z dzielenia m przez n
r - numer roku
W = {11G - 1, 30} dla kalendarza gregoriańskiego lub W = {11G + 3, 30} dla kalendarza juliańskiego
G = {r, 19} - 1
D = 1 jeśli W = 0 lub (W = 1 i G > 11), inaczej D = 0
Ciekawostki
W 2006 roku w Wielkanoc National Geographic opublikował tłumaczenie 'Ewangelii Judasza', która ukazuje historie ukrzyżowania Jezusa w nowym świetle.
Publikacja polskiego tłumaczenia odbyła się 18 kwietnia 2006.
Życzenia Wielkanocne
Wszystkim internautom odwiedzającym nasze strony życzymy żeby Wielkanoc 2023 była udana, szczęśliwa i wesoła. Alleluja­ i Smacznego Jajka.

Powiązane wiadomości

Comment (0)

Comment as: