Zastąpienie gotówki cyfrowym dolarem stanowiłoby poważne zagrożenie dla naszych praw i wolności

Tuesday, 01 Apr, 2025

Bank of Canada nie ukrywa swoich wysiłków zmierzających do zbadania Central Bank Digital Currency (CBDC), „cyfrowego dolara” emitowanego i kontrolowanego przez bank centralny. Bank of Canada nie jest jedyny. Do tej pory 134 kraje i unie walutowe badały CBDC, a 66 krajów jest już na zaawansowanym etapie wdrażania.
W 2023 r. gotówka stanowiła zaledwie 11 procent wszystkich płatności dokonywanych przez Kanadyjczyków. Konsumenci coraz częściej używają swoich kart kredytowych i debetowych przy kasach, wysyłają przelewy elektroniczne lub korzystają z bankowości internetowej, aby płacić rachunki, dokonywać inwestycji i przekazywać darowizny na cele charytatywne. Dla wielu Kanadyjczyków metalowe monety działają mniej jak waluta, a bardziej jak żeton do szafki lub wózka sklepowego; papierowe banknoty są przeznaczone na kartki urodzinowe, a nie na „poważne” transakcje. Nowe przepisy w Quebecu upoważniają organy ścigania do domniemania, że ​​kwoty gotówkowe w wysokości 2000 dolarów lub więcej pochodzą z nielegalnej działalności.
Podczas gdy większość konsumentów zdaje się doceniać wygodę coraz bardziej cyfrowej gospodarki, CBDC to radykalna zmiana w stosunku do korzystania z kart kredytowych i aplikacji bankowości internetowej. CBDC prawdopodobnie doprowadzi do gospodarki bezgotówkowej, w której wszystkie transakcje finansowe mogą być monitorowane i kontrolowane przez rząd. Gospodarka bezgotówkowa stworzyłaby poważne trudności dla osób bezdomnych, niepiśmiennych technologicznie lub nieposiadających łatwego dostępu do Internetu.
Dla Kanadyjczyków, którzy dbają o swoje finanse elektronicznie, gotówka pozostaje niezbędna do ochrony ich praw i wolności, w tym prywatności, bezpieczeństwa i autonomii. W gospodarce bezgotówkowej wszystkie transakcje są cyfrowe, podlegają nadzorowi i ostatecznie podlegają kontroli rządu. CBDC otwiera drzwi rządom do nagradzania lub karania Kanadyjczyków za ich osobiste wybory dotyczące sposobu życia, miejsca pobytu i tego, co robić z własnymi pieniędzmi.
Rządy mogą używać CBDC do ograniczania tego, kiedy, gdzie i co ludzie mogą kupować, co prowadzi do poziomu kontroli przypominającego niesławny system „kredytu społecznego” w komunistycznych Chinach. Chiny stosują „kredyt społeczny”, aby nagradzać obywateli, którzy popierają Partię Komunistyczną oraz jej zasady i politykę. Ci, którzy krytykują Partię, mogą nie móc wsiąść do pociągu, samolotu lub metra, mogą zostać pozbawieni pożyczki bankowej lub nie mogą zapisać swoich dzieci do najlepszych szkół i uniwersytetów.
Gotówka oznacza prywatność i poufność.
Jeśli użyję gotówki, aby zapłacić za benzynę do mojego samochodu, żaden bank, firma obsługująca karty kredytowe ani rząd nie będą wiedzieć, że byłem (na przykład) na stacji Shell przy Southland Drive w Calgary o 8:45 rano w poniedziałek, 10 marca 2025 r. Nikt też nie będzie wiedział, ile wydałem na benzynę tego ranka (poza personelem stacji benzynowej, który prawdopodobnie nie będzie znał mojego imienia). Jeśli trzy godziny później użyję gotówki, aby zapłacić za posiłek w restauracji w Edmonton, żadna korporacja ani rząd nie będą wiedzieć, że podróżowałem z Calgary do Edmonton tego ranka. Nie muszę robić niczego złowrogiego lub nielegalnego w Edmonton, aby dbać o swoją prywatność. Dlaczego miałbym być poddawany nadzorowi tylko dlatego, że istnieję?
Jeśli CBDC zostanie wprowadzone, a gospodarka stanie się bezgotówkowa, rząd będzie cały czas wiedział o każdym zakupie, sprzedaży, inwestycji i darowiźnie każdego Kanadyjczyka. Rząd, uzbrojony w tę wiedzę, może sprawować ścisłą i szczegółową kontrolę nad wieloma aspektami życia obywatela.
Wielu Kanadyjczyków nie przejmuje się naruszeniem ich prywatności, gdy banki i firmy obsługujące karty kredytowe zdobywają ogromne ilości informacji o zwyczajach, ruchach i preferencjach konsumentów. Jednak rządy radykalnie różnią się od korporacji prywatnych. Z definicji i z samej swojej natury rządy sprawują władzę przymusu wobec obywateli. Korzystanie z władzy przymusu jest dobre, gdy rządy egzekwują zakazy Kodeksu karnego dotyczące morderstw, kradzieży i terroryzmu. Jednak rządy mogą również wykorzystywać swoją władzę przymusu do naruszania praw człowieka, wolności obywatelskich i wolności konstytucyjnych, zawsze pod jakimś ładnie brzmiącym pretekstem. Władza korumpuje, a władza absolutna korumpuje absolutnie, dlatego nasza konstytucja ma chronić obywateli przed tyranią.
Niektórzy twierdzą, że nigdy nie zobaczymy komunistycznego chińskiego „kredytu społecznego” w Kanadzie. Ale stało się to już w lutym 2022 r., kiedy rząd federalny zamroził konta bankowe setek Kanadyjczyków, którzy nie złamali żadnego prawa ani nie popełnili żadnego przestępstwa. Ci obywatele Kanady zostali ukarani przez państwo za przekazanie pieniędzy na pokojowy ruch protestacyjny, którego nienawidził ówczesny premier. Nie mieli możliwości zakwestio- nowania, zakwestionowania ani odwołania się od surowej kary, którą rząd nałożył na nich bez ostrzeżenia.
Tylko gotówka umożliwiała tym ofiarom kupowanie artykułów spożywczych, płacenie rachunków za ogrzewanie zimą i zabezpieczanie innych niezbędnych rzeczy. Gdyby gospodarka Kanady była bezgotówkowa w lutym 2022 r., zamrożenie kont bankowych przez rząd wyrządziłoby o wiele większe szkody.
Kiedy rządy uczyniły nową szczepionkę przeciwko COVID obowiązkową w 2021 r., nakładając karę obywatelstwa drugiej kategorii za nieprzestrzeganie przepisów, rządy użyły kodów QR, aby zamienić osobiste, prywatne dokumentacje medyczne w quasi-publiczne dokumenty, które należało pokazać zupełnie obcym osobom pracującym w restauracjach, siłowniach i kinach. Mając na uwadze tę historię naruszania prywatności obywateli, dlaczego rządy miałyby wahać się kontrolować, na co Kanadyjczycy wydają swoje pieniądze?
Teoretycznie CBDC może istnieć bez naruszania przez rządy praw człowieka i wolności konstytucyjnych. Teoretycznie CBDC można zaprojektować bez programowalnych ograniczeń, tak jak drukuje się gotówkę bez takich ograniczeń. (W końcu papierowe banknoty nie ulegają samozapłonowi, gdy są wymieniane na „niewłaściwe” rzeczy). Podobnie CBDC można by zaprojektować tak, aby maksymalizować prywatność i anonimowość użytkowników. Ale w praktyce, który rząd (lub który polityk lub biurokrata) oparłby się pokusie wykorzystania CBDC jako narzędzia do kontrolowania obywateli? Jeśli gotówka zostanie zdelegalizowana i zastąpiona CBDC, rząd będzie miał potężne narzędzie do sprawowania ostatecznej — i bardzo intymnej — kontroli nad życiem każdego Kanadyjczyka.
Cyfrowy dolar zapewnia politykom, biurokratom i bankierom intymny dostęp do naszego wewnętrznego życia. Dlatego CBDC stanowi poważne zagrożenie dla praw i wolności Karty. To od Kanadyjczyków zależy, czy CBDC stanie się kwestią w nadchodzących wyborach. Wyborcy powinni nalegać na swoich posłów i przedstawicieli prowincji, aby uchwalili prawa chroniące gotówkę i prawo do jej używania.
John Carpay
John Carpay, B.A., LL.B. jest prezesem Centrum Sprawiedliwości na rzecz Wolności Konstytucyjnych, które opublikowało nowy raport wyjaśniający potencjalny wpływ CBDC na prawa i wolności Kanadyjczyków, w tym prywatność, autonomię, bezpieczeństwo, równość i dostęp.