•   Thursday, 28 Mar, 2024
  • Contact

Zaczynamy Wielki Post

Post w kuchni

Dania postne mogą być smaczne, zdrowe i korzystnie jest wprowadzić je do naszego stałego menu. I nie chodzi tu wyłącznie o kwestie religijne, ale ograniczenie spożycia mięsa ma bardzo dobry wpływ na stan naszego zdrowia.
Wielki Post, czyli co można a czego nie?
Wielki Post to okres oczekiwania i przygotowania do Świąt Wielkanocnych, które są najważniejszymi świętami dla chrześcijan. Okres ten wiąże się dla katolików z przestrzeganiem pewnych reguł, wśród których znajdują się m.in. te dotyczące ograniczenia spożycia pokarmów mięsnych. Począwszy od Środy Popielcowej, która rozpoczyna post, poprzez wszystkie piątki w roku, katolicy zobowiązani są do wstrzymania się od jedzenia mięsa. Zasada ta nie obowiązuje dzieci do 14 roku życia, a także osób starszych po 60 roku życia.

Wielki Post to nie tylko czas, w którym możemy dążyć do odnowy duchowej, w zgodzie z religijnymi nakazami. Jest to także dobra okazja do zmiany nawyków żywieniowych. Większość dietetyków zgodnie twierdzi, że powinno się ograniczać ilość spożywanego mięsa. Jeden dzień w tygodniu bez niego będzie bardzo dobrym początkiem i na pewno korzystnie wpłynie na kondycję organizmu. Istnieją wskazania, według których dorosły, zdrowy człowiek, powinien jedynie 3 razy w tygodniu spożywać posiłek z mięsem w roli głównej. Nieco inaczej jest w przypadku dzieci i młodzieży, które do prawidłowego wzrostu potrzebują większej ilości białka.
Co jeść w poście, czyli o znaczeniu ryb w diecie
Jeśli zastanawia cię co można jeść w poście, to tak naprawdę przez większość dni można spożywać naprawdę wszystko. Oficjalne ograniczenia, co do posiłków dotyczą:
• wszystkich piątków w ciągu roku;
• Środy Popielcowej, która rozpoczyna Wielki Post;
• zwyczajowo Wielkiej Soboty (nie ma oficjalnego zakazu, ale część wiernych tradycyjnie dochowuje postu do momentu poświęcenia pokarmów).

W te dni powinniśmy unikać potraw z mięsem. Część osób decyduje się na czas Wielkiego Postu zrezygnować także ze słodyczy i alkoholu. Tak więc jest to dobra okazja do zapoczątkowania zmiany nawyków żywieniowych. W czasie postu zauważalne jest także zwiększone spożycie ryb, co jest niezmiernie pozytywne dla ludzkiego organizmu. Ryby są bowiem źródłem cennych kwasów omega 3, które pełnią bardzo ważną rolę w naszej diecie, wspomagając m.in. funkcjonowanie układu odpornościowego.  
Dania postne na obiad: co zamiast mięsa?
Obiady w naszej kulturze kojarzą się głównie jako porcja mięsa, ziemniaków i surówki warzywnej. Kiedy więc rozpoczyna się post, wiele osób zaczyna mieć dylemat w kuchni, czym zastąpić mięso i jakie dania postne na obiad przygotować. Najmniej drastyczną zmianą będzie zastąpienie sztuki mięsa rybą. Ryby można przygotowywać na wiele sposobów. Doskonale smakować może smażony dorsz. Natomiast dla osób dbających o linię i skrupulatnie liczących kalorie, dobrym rozwiązaniem będzie łosoś na parze serwowany z bukietem warzyw.
Polacy są narodem, który ma duże przywiązanie do dań mącznych. Są one wymagające i czasochłonne jeśli chodzi o przygotowanie, ale za to spokojnie starczą na kilka dni, nawet większej rodzinie. I tak jako dania postne na obiad dobrze sprawdzą się uwielbiane przez wszystkich:
    pierogi ruskie
    kopytka z sosem pieczarkowym
    pyzy ziemniaczane polane ciepłym masłem
Postne obiady na każdą kieszeń
Szukając inspiracji na postne obiady, warto sięgnąć po receptur naszych babć, które żyły w czasach, kiedy dostęp do mięsa nie był tak łatwy i nieograniczony jak obecnie. Potrafiły wyczarować smaczne i sycące potrawy, które z rozrzewnieniem wspominamy do dziś. Do takich smaków dzieciństwa na pewno należą krokiety z kapustą i grzybami. Jest to smaczny i sycący postny obiad, który dodatkowo nie kosztuje kroci, a składniki można znaleźć w każdym osiedlowym sklepiku.
Post: dania, które można przygotować w 5 minut
Nie ukrywajmy, że piątki nie są najlepszymi dniami na wyszukane potrawy. Po całym tygodniu w pracy, chcemy odpocząć i szybko przygotować obiad, który zadowoli domowników. Post promuje dania proste, łatwe i szybkie w przygotowaniu. Należeć do nich będą np. naleśniki z warzywami, które można zrobić w pół godziny. Równie szybko uporamy się z kotletami jajecznymi czy makaronem z tuńczykiem. Dla amatorów dań sycących, doskonałym rozwiązaniem będą chrupiące placki ziemniaczane podawane ze śmietaną lub sosem pieczarkowym. Możliwości jest bardzo wiele - ogranicza nas tylko nasza kulinarna wyobraźnia.
M. Wołoszyn

Kilka propozycji na proste postne dania

Bliny gryczane
Składniki:
25 dag mąki gryczanej,
25 dag mąki pszennej,
1 l mleka,
5 dag drożdży,
5 jajek,
10 dag masła,
1 łyżeczka cukru,
sól, tłuszcz do smażenia
Wykonanie: połączyć oba gatunki mąki, przesiać, zalać wrzącym mlekiem, wymieszać. Rozetrzeć drożdże z cukrem, stopić masło, oddzielić żółtka od białek. Ubić pianę na sztywno. Dodać do mąki wraz z żółtkami, posolić, odstawić do wyrośnięcia. Wlać ciasto na małą patelnię i usmażyć z obu stron na złoto. Podawać ze śmietaną. Ale w poście najlepsze są bliny ze śledziem.
Chrzanówka
Składniki:
2 łyżki świeżo startego chrzanu,
5 szklanek bulionu,
1 szklanka śmietany 18-procentowej,
1 łyżka masła,
1 łyżka mąki pszennej,
1 łyżeczka soku z cytryny,
pół łyżeczki cukru, sól
Wykonanie: chrzan wyłożyć na gęste sito, sparzyć wrzątkiem i odcedzić. Masło rozgrzać, dodać chrzan i dusić na małym ogniu 2-3 min. Połączyć z bulionem i zagotować. Śmietanę roztrzepać z mąką, rozprowadzić kilkoma łyżkami zupy i wlać do garnka. Zagotować, przyprawić sokiem z cytryny, cukrem i solą.
Fajercarze
Nazwa pochodzi od fajerek w węglowej kuchni. Najlepsze są prosto z blachy (dziś patelni) z wiejskim masłem i kwaśnym mlekiem. Fajercarze zastępowały postne chlebki.
Składniki:
1 kg mąki,
1 płaska łyżeczka soli,
1 płaska łyżeczka sody oczyszczonej,
pół litra zsiadłego mleka
Wykonanie: dać mąkę na stolnicę, dodać sól i sodę, zarobić zsiadłym mlekiem żeby ciasto nie było ani twarde ani miękkie. Wyrobić, kroić w małe kawałki, rozwałkować na placki. Chwilę poczekać żeby podrosły. Kłaść na średnio gorącą blachę i piec. Fajercarze można z powodzeniem upiec na dużej, żeliwnej patelni. Jeszcze lepsze są z żebrowanej patelni grillowej.
Gołąbki z karpia
Składniki:
50 dag filetów z karpia,
3/4 szklanki ugotowanej soczewicy (lub ryżu),
1 włoska kapusta,
pęczek koperku,
bulion z jarzyn z kostki,
sól, pieprz
Wykonanie: usunąć zewnętrzne liście kapusty i włożyć ją na 5 minut do dużego garnka z wrzącą osoloną wodą. Po ostudzeniu rozdzielić liście i ściąć na płasko gruby środkowy nerw, uważając, by liści nie podziurawić.
Z filetów usunąć starannie ości i skórę. Posiekać filety, dodać soczewicę i posiekany koperek, przyprawić solą i pieprzem. Farsz nakładać do naturalnego wgłębienia w liściu, składać do środka boki liścia, a następnie zwijać gołąbek jak najciaśniej i układać ciasno w dużym płaskim rondlu, wolnym końcem liścia do spodu. Gołąbki zalać bulionem i dusić 20 minut pod przykrywką.
Można pod koniec gotowania dodać zasmażkę: na małej patelni rozpuścić łyżkę masła, dodać płaską łyżkę mąki, usmażyć, mieszając, na jasnozłoty kolor, rozprowadzić kilkoma łyżkami sosu spod gołąbków i wlać do rondla.
Pierogi ziemniaczane
Składniki:
2 kg ziemniaków,
2 cebule,
sól,
pieprz, zielona pietruszka,
1/2 szklanki mleka.
Ciasto:
3 szklanki mąki,
1 żółtko,
1 łyżka stołowa oleju,
1 łyżeczka soli
Wykonanie: Ziemniaki zetrzeć na drobnej tarce. Odsączyć sok. Dodać sól, pieprz, zieloną pietruszkę i mleko. Cebulę podsmażyć. Tak przygotowanym farszem napełnić przygotowane wcześniej ciasto. Gotować w lekko osolonej wodzie aż do wypłynięcia pierogów.
Postne kotlety rybne
Składniki:
0,5 kg filetów z morszczuka,
pęczek koperku,
2 jajka,
1 sucha bułka,
pieprz, sól,
bułka tarta
Wykonanie: skręcić filety przez maszynkę. Dodać drobno posiekany koperek. Wbić jajka, dodać namoczoną i dobrze odsączoną bułkę. Posolić i popieprzyć do smaku. Wszystko wymieszać. Formować kotlety. Obtaczać w tartej bułce. Smażyć na oleju na złoty kolor.  
Żur na post
Składniki:
pół litra zakwasu żytniego lub owsianego,
solone śledzie,
suszone grzyby,
śmietana 18%,
50 dag ziemniaków, sól, czarny piepr
Wykonanie: suszone grzyby zalać zimną wodą i gotować do miękkości na wolnym ogniu. Wyłowić, pokroić w paski, wrzucić do wody, wlać zakwas i dalej gotować.
Śledzia zalać zimną wodą na 20 minut, tak by stracił na nadmiernej słoności. Ziemniaki obrać, pokroić w grubą kostkę i dodać do gotującej się zupy. Gdy będą już miękkie, zaprawić żur śmietaną.
Na koniec, przed podaniem, wymoczone śledzie obrać ze skóry i ości, pokroić w paski i podać na wierzchu barszczu. Żur ze śledziem jest bardzo smaczny i zdrowy.

 

Powiązane wiadomości

Comment (0)

Comment as: