NIE MA TO JAK W MARCU UGOTOWAĆ KASZĘ W GARNCU
Aga Musiał
Kasze to nasz prawdziwy narodowy skarb królowały na polskich stołach przez stulecia.
Chłopi wyrabiali je na własne potrzeby. W miastach produkcją i sprzedażą kasz zajmowali się krupierzy. Już w średniowieczu znano kasze pszenną, żytnią (zwaną nową), jęczmienną (krupy) i perłową (nazywaną gradową), a także jagły robione z prosa. Z gryki otrzymywano kasze „obwarzaną” (paloną), „żelazną” (niepaloną) i krakowską. Ale w XX wieku zaczęły znikać ze stołu, wypierane przez modne wówczas ziemniaki i produkty i mączne. Na szczęście wraz z modą na zdrowe odżywianie wraca zainteresowani kaszami.
Czym jest Kasza?
Kasze to ziarna zbóż, w całości lub części rozdrobnione i pozbawione nieprzyswajalnych części. Na kasze przeznacza się ziarna owsa, jęczmienia, prosa, gryki czy pszenicy oraz kukurydzy. Z jęczmienia powstaje pęczak i kasza perłowa, z gryki i kasza gryczana kaszka krakowska, z prosa jaglana, z pszenicy manna, a z kukurydzy - polenta. Ziarno najpierw zostaje pozbawione zewnętrznej okrywy, a następnie jest łamane, polerowane, krojone lub mielone. Im bardziej przetworzone tym mniej ma składników odżywczych.
Kasze zawierają bardzo dużo skrobi, która rozkłada się w naszych organizmach na glukozę, będącą podstawą działania wszystkich komórek, a przede wszystkim mózgu.
Dzieje się to wolno, więc organizm nie jest narażony na niezdrowe skoki cukru. Kasze są też bogatym źródłem witamin z grupy B. kwas foliowy Zawierają kwas foliowy, potas, żelazo, wapń, magnez, krzem, mangan, miedź i cynk. Są bogate w rutynę wzmacniającą naczynia krwionośne i przez to poprawiające odporność.
Kasze są też świetnym źródłem dobrze przyswajalnego i lekkostrawnego białka. Zawierają najwięcej dobrze przyswajalnych węglowodanów ze wszystkich produktów spo- żywczych. Dodatkowo zawarte w nich substancje psychoaktywne mają działanie przeciw- depresyjne.
Kasze grube, takie jak pęczak, gryczana, jaglana, zapobiegają rakowi jelita grubego, będącego obecnie jedną z chorób cywilizacyjnych. Wspomagają także perystaltykę jelit, a tym samym przemianę materii.
Wybieraj kasze gruboziarniste, bo więcej w nich składników odżywczych. Drobne pozostaw osobom na diecie lekko strawnej.
Oczywiście każda kasza ma swoje specyficzne właściwości, każda jest zdrowa na inny sposób.
Kasza Manna (grysik) - na nerki
To drobniutka kasza pszenna. Zawiera niewiele błonnika, witamin i minerałów, natomiast wśród innych kasz wyróżnia ją wysoka zawartość jodu. Jest lekko strawna i ma dużo skrobi. Warto ją polecić przy chorobach pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, schorzeniach wątroby i trzustki oraz stanach zapalnych przewodu pokarmowego.
Wskazana jest również w chorobach przebiegających z gorączką, schorzeniach nerek i dróg moczowych.
Najsmaczniejsza jest gotowana na gęsto (rozklejona). Można z niej przygotować zupy mleczne, kremy i budynie, a także stosować zamiast makaronu do rosołu lub zupy grzybowej.
Kasza Jęczmienna - reguluje trawienie
Najpopularniejsza w polskiej kuchni. Otrzymuje się ją z jęczmienia. W zależności od stopnia rozdrobnienia ziaren wyróżniamy: pęczak, kaszę grubą, średnią i drobną oraz perłową. Są one dobrym źródłem witaminy PP (niacyny), która skutecznie obniża poziom cholesterolu we krwi, rozszerza naczynia krwionośne i poprawia wygląd skóry. Warto je polecić przy kłopotach z cerą oraz hipercholesterolemii. Kasze jęczmienne mają ponadto dużo rozpuszczalnego błonnika, dzięki temu zapobiegają zaparciom, wzdęciom i bólom brzucha towarzyszą- cym zaburzeniom trawienia.
Najlepiej smakują jako dodatek do mięs i zapiekanek oraz niezastąpiony składnik krupniku. Pęczak ugotowany na sypko można też dodawać do sałatek zamiast ryżu.
Kasza Gryczana - obniża ciśnienie
Uważana jest za jedną z najzdrowszych kasz. Powstaje z łuskanych i prażonych ziaren gryki. Zawierają one dużo białka o wysokiej wartości odżywczej - bogate w lizynę i tryptofan, których nasz organizm sam nie potrafi wytwarzać. Ponadto kasza gryczana zawiera sporo kwasu foliowego, jest zasobna w magnez, cynk, mangan oraz potas i fosfor. W przeciwieństwie do innych kasz nie zakwasza organizmu. Zawarta w niej skrobia chłonie niewiele wody, a potem bardzo powoli ją oddaje. Dlatego po ugotowaniu kasza jest bardzo delikatna. Kaszę gryczaną warto polecić przy zaburzeniach czynności jelit, dolegliwościach układu krążenia, zwłaszcza nadciśnieniu. Nie zawiera glutenu, może być stosowana w diecie bezglutenowej.
Najsmaczniejsza i najzdrowsza jest kasza gryczana gotowana na sypko. Doskonała do zrazów i zsiadłego mleka. Można z niej przyrządzać placki, pasztety, nadzienie do kurczaka, słodkie zapiekanki lub zemleć w młynku i używać zamiast mąki gryczanej do naleśników i wypieków. Rozdrobniona wypolerowana kasza gryczana zwana krakowską ma mniej składników odżywczych niż tradycyjna.
Kasza Kuskus - dodaje energii
To drobna kasza z ziarna pszenicy twardej durum. Po oczyszczeniu i rozdrobnieniu ziarnojest gotowane na parze, co przyspiesza przygotowanie. Wystarczy zalać ją wrzątkiem i odstawić na 10 minut.
Jest łatwo strawna i sycąca, bogata w węglowodany i białko. Nie zawiera jednak błonnika, ma też mniej minerałów i witamin. Jest szczególnie zalecana dzieciom, kobietom w ciąży i osobom starszym. Kuskus znakomicie smakuje na ciepło i na zimno, jako składni sałatek. Ma delikatną orzechową nutę, nadaje się zarówno do dań ostrych, jak i słodkich.
Kasza Kukurydziana - wzmacnia serce
W krajach latynoamerykańskich przyrządza się z niej placki jadane jak chleb.
Otrzymywana jest przez oczyszczenie i rozdrobnienie ziarna kukurydzy.
Ma sporo “dobrego tłuszczu” oraz witaminę E. Białko zawarte w kukurydzy nie ma co prawda wysokiej wartości odżywczej (nie zawiera tryptofanu), ale nie wywołuje odczynów alergicznych. Dlatego kaszkę kukurydzianą poleca się w żywieniu niemowląt zamiast kasz pszennych. Warto włączyć ją do jadłospisu chorym na hiperlipidemię, hipercholesterolemię, miażdżycę i w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca.
Najsmaczniejsza jest (gotowana na gęsto - rozklejana) z mięsem i warzywami.
Kasza Jaglana - dla alergików
To najstarsza znana kasza. Otrzymuje się ją z nasion prosa. Pod względem wartości odżywczej dorównuje kaszy gryczanej. Ma mało skrobi, za to dużo białka .Wyróżnia się najwyższą zawartością witamin z grupy B: B1, (tiaminy), B2 (ryboflawiny) i B6 (pirydoksyny) oraz żelaza i miedzi. Ponadto jest lekko strawna i nie uczula, bo nie zawiera glutenu. Dlatego warto ją polecić osobom stosującym dietę bezglutenową, a także cierpiącym na niedokrwistość.
Kasza jaglana jest świetnym dodatkiem do duszonych mięs i dań słodkich
Jak gotować Kasze?
Kasze grube, zwłaszcza gryczana, zazwyczaj są zanieczyszczone - przed gotowaniem trzeba je więc kilka razy wypłukać w zimnej wodzie i osączyć. By ugotować kasze grube na sypko i zachować cenne składniki -zwłaszcza minerały i witaminy z grupy B (które rozpuszczają się w wodzie) - należy użyć odpowiedniej ilości wody. I tak:
• na 1 szklankę kaszy gryczanej lub krakowskiej bierzemy 2 szklanki wody;
• na 1 szklankę pęczaku - 3 szklanki wody;
• na 1 szklankę kaszy jaglanej, jęczmiennej (perłowej i mazurskiej) - 2,5 szklanki wody.
Ziarenka nie będą się sklejały, jeśli do gotowania dodamy tłuszcz, np. masło (łyżka na 100 g kaszy). Zamiast tego możemy przed ugotowaniem kaszę wymieszać z roztrzepanym jajkiem lub białkiem (białko na 30 g kaszy), a następnie wysuszyć w piekarniku – tak przygotowuje się np. kaszę krakowską. Będzie sypka, ale chudsza. Kasze gotujemy pod przykryciem do czasu, aż ziarenka wchłoną całą wodę. Rozklejane kasze drobne należy przed gotowaniem wymieszać z niewielką ilością wody lub mleka i przelać do wrzątku w proporcjach
• 1 szklanka kaszy manny, kukurydzianej lub krakowskiej na 4 szklanki wody lub mleka;
• 1 szklanka kaszy jęczmiennej perłowej, mazurskiej lub jaglanej na 3,5 szklanki wody.
Gotujemy, aż kasza się rozklei. Cały czas mieszamy, by się nie przypaliła.
A oto parę dań z kasz na zmienną marcową pogodę .. na dzień dzisiejszy bardziej zimową bo jakos zmian niewidać ! Tak ze coś sycacego i gorącego na pewno nam niezaszkodzi
ZUPA Z PĘCZAKIEM I JARZYNAMI
• łyżka oliwy z oliwek
• posiekana biała część pora
• posiekana na krążki marchewka
• drobno pokrojone 2 ząbki czosnku
• szklanka posiekanych pieczarek
• litr wywaru jarzynowego
• 2 szklanki wody
• szklanka pomidorów z puszki
• 2/3 szklanki suchego pęczaku namoczonego
• puszka czerwonej fasoli
• łyżeczka suszonego majeranku
• sól, pieprz, pół łyżeczki ostrej papryki
W garnku rozgrzewam olej, a następnie dodaję pora, marchewkę, czosnek i pieczarki. Smażę na sporym ogniu przez około 5 minut. Teraz czas na dolanie wywaru jarzynowego, wody i dorzucenie pomidorów oraz odcedzonej kaszy i majeranku (ew. pokrojonej drobno piersi kurczaka).
Zupę gotuję około 50 minut na średnim ogniu bez przykrycia. Na 5 minut przed końcem dorzucam fasolę i doprawiam solą, pieprzem i papryką.
GOŁĄBKI Z KASZĄ I GRZYBAMI
• główka kapusty włoskiej (1,5 kg)
• 2 cebule
• olej
• 40 dag świeżych grzybów leśnych
• 30 dag grubej kaszy jęczmiennej
• 10 dag wędzonego boczku
• sól i pieprz
Ugotować kaszę na półtwardo. Z kapusty wyciąć głąb i obgotować ją, osączyć z wody i oddzielić liście. Cebulę obrać, posiekać i usmażyć na oleju, dodać oczyszczone, opłukane, pokrojone grzyby i chwilkę smażyć razem.
Boczek pokroić i usmażyć. Do kaszy dodać cebulę z grzybami oraz boczek z tłuszczem, przyprawić solą i pieprzem. Na liść kapusty nałożyć łyżkę farszu, zwinąć i układać gołąbki w garnku wyłożonym częścią liści.
Wlać 1 litr wody i wypiekać w piekarniku ok. 2 godziny w temperaturze 350 FºC, podawać z sosem grzybowym.
Agnieszka Musiał
• http://www.dailyfreshart.com
PLACKI GRYCZANE Z PIECZONĄ DYNIĄ I SZPINAKIEM
- 200g kaszy gryczanej
- 2 ząbki czosnku
- 150 g pieczonej dyni
- paczka świeżego szpinaku
- 8 połówek suszonych pomidorów z zalewy
- 100 g sera koziego
- 2 jaja
- pół szklanki otrąb owsianych
- oliva z oliwy do smażenia
- łyżka oliwy do pieczenia dyni
Przyprawy:
- łyżka soli selerowej
- pieprz ziołowy
- chili pieprz cayenne
- oregano suszone
Kaszę gryczaną gotujemy w osolonym wrzątku przez 10 minut, po czym przelewamy ją zimną wodą, by się nie posklejała.
Świeży szpinak oczyszczamy, płuczemy, po czym przesmażamy na łyżce oliwy z dodatkiem dwóch ząbków czosnku drobno posiekanych. Ostudzony siekamy.
Dynię obieramy ze skóry, usuwamy pestki i kroimy w kostkę około 1cm. Mieszamy z oliwą, oregano suszonym i solą, po czym pieczemy w nagrzanym do 400 F piekarniku przez 15 minut.
Do miski wrzucamy kaszę, posiekany szpinak, pokrojone w kostkę suszone pomidory, upieczoną dynię. Dodajemy dwa jaja, otręby owsiane, doprawiamy przyprawami, dodajemy pokruszony ser kozi i wszystko mieszamy.
Smażymy na łyżce oleju , aż placuszki będą rumiane z obu stron. Podajemy z sosami, jogurtem,
Agnieszka Musiał
• http://www.dailyfreshart.com
Powiązane wiadomości
Comment (0)