•   Thursday, 28 Mar, 2024
  • Contact

Należy spożyć do…

czyli o datach przydatności produktu do spożycia

Coraz więcej kupujemy i coraz więcej wyrzucamy. Marnotrawienie jedzenia to zmora. Czy można temu zapobiegać? Zobaczcie, co można jeść po terminie!
Zacznijmy od tego, że używa się dwóch różnych zapisów na opakowaniach:
- "należy spożyć do..." - to oznaczenie daty, po której produkt nie nadaje się do jedzenia, po upływie tego terminu może być szkodliwy ("termin przydatności do spożycia");
- "najlepiej spożyć przed (końcem)..." - to oznaczenie, które mówi, do kiedy produkt utrzymuje swoją jakość, ale nie staje się dla nas od razu szkodliwy ("data minimalnej trwałości").
Praktycznie niezniszczalne
Produkty, które nadają się do spożycia bez większych ograniczeń to:
- ryż, makaron, kawa, cukier, mąka, sól, woda butelkowana, ocet, miód.
Pamiętajmy, że po upływie daty minimalnej trwałości (czyli "najlepiej spożyć przed"...) mogą zmienić się właściwości produktów - ich konsystencja czy kolor. Ale nam nie zaszkodzą nawet rok po upływie terminu.
W zamkniętej butelce wody też namnażają się bakterie!
Woda butelkowana - wbrew pozorom - także ma datę przydatności do spożycia, mimo iż tysiące lat płynęła pod ziemią nie psując się. O ile wodę szczelnie zamkniętą można przechowywać dość długo - około 20 miesięcy - to już po otwarciu należy ją wypić w czasie 48 godzin. Jak to możliwe? W wodzie znajdują się bakterie, ale kiedy woda płynie pod ziemią, bakterie te są nieaktywne. "Budzą" się dopiero kiedy mają dostęp do powietrza. Wtedy zaczynają się powoli namnażać. Taka przeterminowana woda nie wywoła zatrucia, będzie miała natomiast inny smak. Może też "przejść" innymi zapachami ze względu na przepuszczalność plastikowych butelek.
Po kilku miesiącach do spożycia nadają się jeszcze:
- suche ciastka, olej, czekolada, dżem, pikle.
W obu przypadkach warunkiem jest nieuszkodzone opakowanie i odpowiednie przechowywanie tych produktów (niektóre wymagają przechowywania w zamrażarce, inne w lodówce). Warto dodatkowo przed przyrządzeniem przyjrzeć się, czy produkt przeterminowany wygląda i pachnie normalnie.
Jeśli minęła data minimalnej trwałości produktu, ale został on już rozpakowany, trzeba sprawdzić zalecenia na opakowaniu. Jeśli mówią "Należy spożyć w ciągu ... dni od otwarcia opakowania", a minęło więcej czasu - produkt trzeba wyrzucić.
Czego nigdy nie jeść po terminie?
Każdemu zdarza się trzymać w domu produkty spożywcze po terminie podanym na opakowaniu. Pytanie, które z nich można bez obaw jeść, a które trzeba bezwzględnie wyrzucić?
Na opakowaniach często są zawarte także inne informacje wpływające na przydatność do spożycia. Możemy spotkać się z np.:
- "Należy zużyć w ciągu ... dni od daty otwarcia" - po otwarciu nie patrzymy więc na datę przydatności do spożycia, ale na to, kiedy rozpakowaliśmy produkt;
- „Przechowywać w stanie zamrożonym do daty przydatności do spożycia" - jeśli mrożonka rozmrozi się więc np. w drodze ze sklepu, data przydatności do spożycia nie obowiązuje, trzeba produkt zjeść jak najszybciej, nie mrozi się go ponownie;
- „Przed użyciem dokładnie rozmrozić i zużyć w ciągu 24 godzin" - tutaj przeczytasz o tym, jak rozmrażać poszczególne produkty spożywcze.
Miód, syrop, cukier
Zacznijmy od rzeczy, o które zdecydowanie nie musisz się martwić. Miód, wanilia lub inne ekstrakty, cukier, sól, syropy z dużą zawartością cukru, przetrwają praktycznie wiecznie przy niewielkiej zmianie jakości. Również dżemy z dużą ilością cukru.
Mięso, wędliny i ryby
Wszyscy chyba wiemy, że zjedzenie nieświeżego mięsa wiąże się z ryzykiem bardzo poważnego zatrucia. Jad kiełbasiany może nawet doprowadzić do śmierci! Infekcja listerią także może być groźna dla zdrowia, szczególnie u osób z osłabionym układem odpornościowym i u kobiet w ciąży. Ta bakteria może się namnażać nawet w niskich temperaturach.
Szczególnie uważać należy przy mięsie mielonym, gdyż może ono zawierać więcej różnych szczepów bakterii - a winne jest temu samo mielenie oraz fakt, że kawałki mogą pochodzić z różnych ubojni. Z badań przeprowadzonych w Niemczech w 2004 roku wynika, że paczkowane mięso mielone stanowi mniejsze zagrożenie niż mięso mielone przez sprzedawcę w sklepie.
Na większości porcji kupowanego przez nas mięsa nie ma jednak daty ważności. Musimy radzić sobie sami i sami obserwować, czy mięso nie zaczyna nieprzyjemnie pachnieć czy inaczej wyglądać. Świeże mięso nie powinno leżeć w lodówce dłużej niż 1-2 dni, a ryby nie dłużej niż 1 dzień. Tutaj przeczytasz, jak długo można przechowywać poszczególne produkty w zamrażarce.
Mąka, kasza, płatki, orzechy
Biała mąka prawidłowo przechowywana może być przydatna do spożycia nawet po upływie 5 lat. Mąka pełnoziarnista i inne mąki pełnoziarniste mogą nabrać metalicznego lub mydlanego zapachu nawet w ciągu kilku miesięcy. Ta zasada „im bielsze ziarno, tym dłużej można je przechowywać” obowiązuje również w przypadku innych ziaren. Na przykład rafinowany biały ryż będzie jadalny przez lata, a brązowy ryż będzie niesmaczny po 8 miesiącach.
Wszystkie grysy i płatki termizowane i opiekane będą wieczne, natomiast zwykłe płatki owsiane wytrzymają tylko rok.
Dzieje się tak, ponieważ nieprzetworzone ziarna zawierają tłuszcze, a tłuszcze są pierwszą rzeczą, która się psuje, czyli jełczeje. Orzechy, zwykle o dużej zawartości tłuszczu, zjełczeją w spiżarni w ciągu 3-5 miesięcy. (Przechowuj je w zamrażarce, aby przedłużyć ich trwałość do kilku lat).
Groch, fasola, soczewica
Suszony groch, fasola i soczewica, a także ciecierzyca mogą stać i czekać na swoją okazję ponad 5 lat. Ale z czasem staną się twardsze i będą gotować się dłużej. Dlatego przed gotowaniem należy je namoczyć. Czasem nawet dobę wcześniej.
Suszone przyprawy i zioła
Suszone przyprawy i zioła mogą być przechowywane latami, jedyny problem, że z każdym rokiem tracą swoje właściwości. Ale przyprawienie kurczaka bezsmakową papryką, czy majerankiem to nie przestępstwo.
Konserwy i przetwory
Co z konserwami w puszkach i przetworami w słoikach? Z reguły przetwory w metalowych puszkach można przechowywać dłużej niż w szkle, a w szkle dłużej niż w plastiku. 
Tak długo, jak nie ma zewnętrznych oznak psucia się (takiego jak wybrzuszenie wieczka lub rdza na puszce), ani widocznego psucia się podczas otwierania (takiego jak syczenie uwalnianych gazów, zmętnienie, pleśń lub zgniłe zapachy), twoje owoce, warzywa i mięso w puszkach pozostaną tak smaczne jak w dniu, w którym kupiliście. W zależności od miejsca przechowywania może to być rok lub dekada, a nawet dłużej. Podobnie z napojami gazowanymi, te w puszkach zachowają nasycenie dwutlenkiem węgla, smak i zapach przez lata, w szklanych butelkach przez rok, a w plastikowych przez kilka miesięcy. Większość tworzyw sztucznych przepuszcza gaz.
Oleje i inne tłuszcze
Oleje, nawet podatne na jełczenie nierafinowane oleje, przechowywane w zamkniętych puszkach są praktycznie wieczne. Oleje w szczelnie zamkniętych szklanych butelkach mogą być przydatne do spożycia nawet przez kilka lat. Olej w otwartych pojemnikach to już inna sprawa. Jeśli będziecie je trzymać blisko źródła ciepła to zjełczeją bardzo szybko.
Skąd wiadomo, czy twój olej jest dobry? Tak samo jak w przypadku każdej żywności: zaufaj węchowi. Stary olej wydziela metaliczny, mydlany lub w niektórych przypadkach - na przykład olej rzepakowy - rybi zapach. Nie ufasz swojemu nosowi? Połóż kroplę na opuszku palca i ściśnij ją. Zjełczały olej będzie bardziej lepki, niż śliski.
Zapas masła i margaryny najlepiej zamrozić. Masło można w ten sposób przechowywać praktycznie rok, a margarynę do 2 lat.
Jajka
Jajka to produkt, co do którego trzeba zachować ostrożność, szczególnie jeśli jesteśmy miłośnikami tatara czy kogla-mogla. Brytyjska Agencja ds. Żywności stwierdziła jednak, że jeszcze przez 2 dni po upływie terminu ważności można jajka zjeść - pod warunkiem, że ugotuje się je na twardo.
Jogurty i tym podobne
Nabiał to grupa produktów, w której często dochodzi do namnażania się bakterii. Niekoniecznie są one dla nas groźne jak np. salmonella, ale mogą zaszkodzić. Jogurt może wyglądać normalnie, nie mieć uniesionej pokrywki, ale już być niezbyt dobry do spożycia. Lepiej po prostu zwracać uwagę na datę ważności produktów mlecznych - wspomnianych jogurtów, kefirów, masła i serów - i nie dopuszczać do ich przeterminowania.
Uważajmy szczególnie na sery z niepasteryzowanego mleka - na fetę, brie, camemberta czy sery z niebieską pleśnią
Anna Wiśniewska
Smaker.pl

Powiązane wiadomości

Comment (0)

Comment as: