Powrót do Kanału
Z daleka od szosy (133)
Pisałem już wcześniej o powstaniu Welland Canal. Jest to najważniejszy fragment drogi wodnej od Atlantyku do Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Zaczęto go budować w roku 1824, a ukończono już po pięciu latach w roku 1829. Trzy razy go poprawiano aż do obecnej postaci. Statki mogące go pokonywać mogą mieć do 225 metrów długości i 35.5 metrów wysokości od powierzchni wody. Kiedy uświadomimy sobie, że jest to wysokość jedenasto- piętrowego budynku to zmienia się nam perspektywa. Statki te podnoszone są w sumie na wysokość 99.5 metra od powierzchni jeziora Ontario, czyli trzydzieści dwa piętra. Wyżej niż taras widokowy Pałacu Kultury w Warszawie i 174 metry (56 pięter) nad poziom morza. Statki te to przeważnie tzw. jeziorowce, niektóre podobno zbudowane w Stoczni Gdańskiej. Ale również wiele oceanicznych statków, np. widziany ostatnio przeze mnie tankowiec z Malty. Wielkość tych statków nie da się nawet porównać do niewielkich barek i statków mogących przepływać innym kanałem łączącym Wielkie Jeziora z Atlantykiem, mianowicie Erie Canal zaczynającym się w Buffalo i kończącym w Albany w Hudson River skąd statki mogły płynąc do Nowego Yorku. Ukończony w roku 1825, był w tym czasie drugim najdłuższym kanałem na świecie (584 km), po chińskim Grand Canal.
Kilka faktów
1. Obecny Welland Canal jest już czwartym z kolei. Zaczęto go budować w 1913 roku i ukończono 1932, ale pierwszy kanał powstał już w roku 1829. Miał wtedy aż czterdzieści śluz. Zanim powstał, towary transportowano drogą pomiędzy Chippawa i Queenston, aby ominąć wielki wodospad. Wyobraźcie sobie, ile zachodu musiało kosztować takie rozładowanie i załadowanie statków, ile wozów musiano użyć i jak długo to musiało trwać. To był główny powód, dla którego te dwa miasteczka powstały w tym rejonie jako pierwsze. Poprzez lata i innowacje w technologii Welland Canal, początkowo krętym z czterdziestoma śluzami i w związku z tym bardzo niewygodny dla żeglugi stawał się coraz szerszy, głębszy i w bardziej prostej linii. Obecnie kanał od Port Weller na jeziorze Ontario do Port Colborne na jeziorze Erie jest praktycznie w prostej linii i posiada tylko osiem śluz, zamiast poprzednich czterdziestu
2. Welland Canal jest częścią drogi morskiej od Atlantyku, przez rzekę Św. Wawrzyńca do pozostałych wielkich jezior Ameryki. Pozwala płynąć pełnomorskim statkom (największy jaki widziałem to był 32 tysiące ton wyporności). Ta trasa nazywa się St. Lawrence Seaway i jest też nazwą korporacji, która się tą trasą zajmuje.
3. Głównym pomysłodawcą kanału był William Hamilton Merritt. Był to kapitan w angielskiej armii i brał udział jako dowódca w wojnie 1812 z Amerykanami. Latem 1818 roku zorganizował spotkanie udziałowców w St. Catharines. W roku 1824 powstała kompania pod nazwą Welland Canal i już pięć lat później, w roku 1829 kanał otwarto dla żeglugi.
4. Welland Canal nie jest otwarty przez cały rok Zwykle jest otwarty od końca marca do końca grudnia. W zimowym okresie przeprowadza się konserwacje kanału, śluz i urządzeń.
5. Na kanale wydarzyło się kilka sabotaży i wypadków. Najbardziej znany nastąpił w roku 1900 w kwietniu, gdy John Walsh, John Nolan and “Dynamite” Luke Dillon, członkowie Irish Republican Organization chcieli wysadzić jedną ze śluz (śluzę nr. 24 w Thorold), by spowodować powódź na przyległych terenach. Złe założenie ładunków wybuchowych spowodowało, że śluza, chociaż poważnie uszkodzona, nie puściła spiętrzonej wody i zamiar spełzł na niczym. 25 sierpnia 1974 roku wielki, dwustumetrowy statek przewożący rudę, przyłożył całą swoją masą w ten most roznosząc go tak że można było tylko zezłomować pozostałe resztki. Nie było to łatwe, bo poza kratownicami był tam również tzw. kontr balast, który ważył, bagatelka 300 ton. W schodnia wieża mostu wpadła do kanału, podczas gdy zachodnia zapadła się w sobie. Trzeba było sprowadzić specjalny dźwig wodny. Kanał był zamknięty do dziewiątego września tamtego roku. Uszkodzenia mostu oszacowano na 15 do 20 milionów dolarów. Dochodzenie wykazało, że kapitan statku nie użył syreny okrętowej by zasygnalizować swoje zbliżanie i most nie zdążył się unieść na czas. Nie było żadnych ofiar w ludziach. Operator mostu i wachtowy na mostku statku odnieśli niewielkie obrażenia. Statek miał uszkodzony dziób i nadbudówkę. Jego uszkodzenia oszacowano na milion dolarów i został naprawiony w Port Colborn, przy ujściu kanału do Lake Erie. Po tym wypadku rozważano odbudowę mostu, ale uznano, że ruch w poprzek kanału nie jest wystarczająco duży by wydawać takie pieniądze.W roku 2002 w sierpniu na przepływający statek zbyt wcześnie opuścił się most. Most wytrzymał, statek niestety nie. Było to Allanburg. W tym roku, niedaleko miejsca gdzie mieszkam, zderzyły się czołowo dwa pełnomorskie statki. Jeden popłynął dalej o własnych siłach, drugi musiał zostać rozładowany z węgla i naprawiany. Oba te wypadki można odnaleźć na You Tube i obejrzeć.
Cdn.
Marek Mańkowski
Powiązane wiadomości
Comment (0)